افزايش بيان ژن‌هاي رمزكننده آنزيم‌هاي سوپراكسيد ديسموتاز و فنيل آلانين‌آمونيا‌لياز و فاكتور رونويسي bZIP33 تحت شرايط كمبود روي در گندم نان (Triticum aestivum L.)

به منظور بررسي اثر تنش كمبود روي (Zn) بر بيان ژن‌هاي رمزكننده آنزيم‌هاي سوپراكسيد ديسموتاز و فنيل آلانين ‌آمونيا‌لياز و فاكتور رونويسي bZIP33 در ارقام رويكارا و روي-ناكاراي گندم نان، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار در گلخانه اجرا شد. ارقام بيات (روي-كارا) و هيرمند (روي-ناكارا) در شرايط كمبود روي خاك و كفايت آن كشت و بيان نسبي ژن‌هاي مورد نظر در برگ و ريشه ارقام در دو مرحله، يك ماه بعد از جوانه‌زني (دوره رويشي) و ۳۰ درصد سنبله‌دهي (دوره زايشي) با روش Real time PCR اندازه‌گيري شد. نتايج تجزيه واريانس و مقايسه ميانگين تيمارها نشان داد كه تحت شرايط كمبود روي، افزايش ميزان بيان ژن سوپراكسيد‌ ديسموتاز در مرحله رويشي و زايشي به طور معني داري در رقم روي-كارا (بيات) بيش تر از رقم روي-ناكارا (هيرمند) بود. بيش ترين ميزان افزايش بيان ژن فنيل‌آلانين‌ آمونيالياز (50/56 برابر شاهد) در مرحله رويشي در ريشه رقم رويكارا مشاهده شد، اما در مرحله زايشي بين ارقام رويكارا و رويناكارا در هر دو اندام برگ و ريشه به لحاظ ميزان بيان اين ژن اختلاف معني داري مشاهده نشد. بيان ژن رمزكننده فاكتور رونويسي bZIP33 در برگ رقم رويكارا تحت شرايط كمبود روي به طور معني داري بيش تر از رقم رويناكارا بود، ولي اختلاف بيان اين ژن در ريشه بين رقم رويكارا و رويناكارا معني دار نبود. بنابراين، نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه ژن‌هاي رمزكننده آنزيم‌هاي سوپراكسيد ديسموتاز و فنيل آلانين‌آمونيا‌لياز و فاكتور رونويسي bZIP33 (احتمالاً از طريق فعال سازي بيان ژن هاي ترنسپورتر روي) در تحمل تنش كمبود روي خاك در رقم رويكاراي گندم نان دخيل بودند.