پديد آورندگان :
ترابي ، روشنك دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم و فناوريهاي زيستي - گروه علوم جانوري , پاشايي راد ، شاهرخ دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم و فناوريهاي زيستي - گروه علوم جانوري , شكري ، محمدرضا دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكده علوم و فناوريهاي زيستي - گروه زيست‌شناسي و زيست‌فناوري دريا و آبزيان
كليدواژه :
فون , مورچه ها , فاكتورهاي محيط , غناي گونه اي , شيراز.
چكيده فارسي :
سابقه هدف: مورچه‌ها، شناخته‌شده‌ترين حشرات اجتماعي هستند كه تأثير قابل‌توجهي بر اكوسيستم‌هاي محل زندگي خود مي‌گذارند. نقش اين حشرات در تغييرات فيزيكي و شيميايي خاك و متقابلا اثر آنها بر گياهان، ميكروارگانيسم‌ها و ديگر موجودات زنده خاك انكارناپذير است. شرايط اقليمي گسترده و تنوع بالاي زيستگاه‌ها در ايران باعث حضور گونه‌هاي گياهي و جانوري بسيار متنوعي در اين منطقه شده است. فون خانواده Formicidae در ايران تا كامل شدن فاصله‌ي زيادي دارد و تاكنون تعداد 213 گونه از 32 جنس و 4 زيرخانواده گزارش شده است. مواد و روش ها در اين تحقيق براي بررسي فونستيك مورچه‌هاي شهر شيراز، اين شهر را به 18 ايستگاه مطالعاتي با شرايط اكولوژيكي متفاوت تقسيم كرده و نمونه‌برداري از ايستگاه‌ها در زمان‌ها و دفعات برابر و در سه فصل بهار، تابستان و پاييز انجام شد. نمونه‌هاي جمع‌آوري‌شده، پس از انتقال به شيشه‌هاي حاوي الكل 70%، با استفاده از استريوميكروسكوپ و كليدهاي شناسايي معتبر تا حد جنس و گونه شناسايي شدند. گونه‌هاي شناسايي‌شده مورد تائيد برايان تيلور از انجمن حشره‌شناسي سلطنتي لندن قرار گرفت. اثرات عوامل محيطي (ارتفاع، درصد مواد آلي خاك (TOM)، دما، رطوبت هوا، رطوبت خاك، pH خاك و دانه‌بندي خاك) بر غناي گونه‌اي در ايستگاه‌هاي مطالعاتي ثبت و در محيط نرم‌افزارSPSS22 مورد آزمون رگرسيون خطي قرار گرفتند. نتايج بحث : نتايج شناسايي منجر به معرفي 19 گونه از 13 جنس و 3 زيرخانواده به شرح زير شد : Subfamily 1,Dolichoderinae: Tapinoma simrothi Krausse, 1911 Subfamily 2,Formicinae: Camponotus (Tanaemyrmex) xerxes Forel, 1904; Camponotus (Myrmosericus) armenaicus Arnol di, 1967; Camponotus (Tanaemyrmex) aethiops (Latreille, 1798); Camponotus (Tanaemyrmex) sanctus Forel, 1904; Cataglyphis nodus (Brullé, 1833); Cataglyphis frigidus subspecies persicus (Emery, 1906); Lepisiota semenovi (Ruzky, 1905); Lasius turcicus Santschi, 1921; Paratrechina vividula (Nylander, 1846) Subfamily 3,Myrmicinae: Cardiocondyla persiana Seifert, 2003; Crematogaster sp. (sp undet cf Safariyan, 2014); Messor melancholicus Arnol’di, 1977; Messor syriacus Thomé, G., 1969; Messor rufotestaceus (Foerster, 1850); Monomorium kusnezowi Santschi, 1928; Pheidole pallidula (Nylander, 1849); Pheidole teneriffana Forel, 1893; Tetramorium davidi Forel, 1911نتيجه گيري: جز گونه‌هاي T.simrothi ، C.frigidus ، C.persiana ، M.rufotestaceus و P.teneriffanaساير آنهابراي اولين بار از استان فارس و همچنين گونه‌هايT.simrothi و P.teneriffana براي اولين بار از شهرستان شيراز گزارش مي‌شوند. بررسي داده‌هاي آماري آزمون رگرسيون خطي در محيط نرم‌افزار SPSS22 بيانگر ارتباط معني‌دار pH خاك با غناي گونه‌اي جوامع مورچه‌ها است.
