پديد آورندگان :
زماني كبرآبادي ، بهمن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده منابع طبيعي - گروه جنگلداري , زماني كبرآبادي ، بهمن دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده منابع طبيعي - گروه جنگلداري , حجتي ، سيد محمد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده منابع طبيعي - گروه جنگلداري , حجتي ، سيد محمد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري - دانشكده منابع طبيعي - گروه جنگلداري , رجالي ، فرهاد موسسه تحقيقات آب و خاك كشور - بخش تحقيقات بيولوژي خاك , رجالي ، فرهاد موسسه تحقيقات آب و خاك كشور - بخش تحقيقات بيولوژي خاك , اسماعيلي شريف ، مسعود - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش منابع طبيعيمركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش منابع طبيعي , اسماعيلي شريف ، مسعود - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش منابع طبيعيمركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش منابع طبيعي , رحماني ، حميدرضا - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش آب و خاكمركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش آب و خاك , رحماني ، حميدرضا - مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش آب و خاكمركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي اصفهان - بخش آب و خاك
چكيده فارسي :
lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt; سابقه و هدف: lt;/strong gt; روش هاي فيزيكي و شيميايي بسياري براي پالايش خاك هاي آلوده به فلزهاي سنگين وجود دارد كه بيشتر آنها افزون بر هزينه زياد منجر به تخريب ساختار فيزيكي و شيميايي و فعاليتهاي حياتي خاك مي شوند. در سال هاي اخير گياه پالابي بعنوان روشي موثر، ارزان قيمت و دوستدار محيط زيست براي حذف، جابجايي و يا غيرفعال كردن آلاينده ها از خاكهاي آلوده توصيه شده است. lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;مواد و روش ها: lt;/strong gt; اين پژوهش بمنظور بررسي تأثير تلقيح قارچ هاي ميكوريز مقاوم به سرب و روي بر برخي ويژگي هاي مورفولوژيكي (رويش قطري، وزن تر و خشك اندام هاي هوايي، وزن تر و خشك ريشه، افزايش ارتفاع و سطح برگ) گونه سنجد انجام شد. نهال هاي يكساله گونه درختي سنجد با متوسط ارتفاع 7050 سانتي متر، كمترين قطر 5/11 سانتي متر و تعداد برگ حداقل تا 30 عدد از نهالستان جبل عامليان وابسته به اداره كل منابع طبيعي استان اصفهان تهيه شد. نهال هاي تهيه شده به گلخانه مركز تحقيقات كشاورزي و منبعهاي طبيعي استان اصفهان منتقل و به مدت بيست روز براي سازگاري با شرايط جديد، در آنجا نگهداري شدند. بدين منظور شش تيمار قارچ ميكوريز ( lt;em gt;Glomus versiforme lt;/em gt;، lt;em gt;G. etunicatum lt;/em gt;، lt;br / gt; lt;em gt; lt;/em gt; lt;em gt;G. intraradices lt;/em gt;، lt;em gt;G. mossea lt;/em gt;، يك تيمار تركيبي از گونه هاي نامبرده شده و شاهد تلقيح نشده) و پنج تيمار خاك (خاك آلوده طبيعي، خاك آلوده شده با سرب، خاك آلوده شده با روي، خاك آلوده شده با سرب و روي، خاك شاهد (بدون آلودگي) در نظر گرفته شد. lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;نتايج و بحث: lt;/strong gt; نتايج اين بررسي نشان داد كه اختلاف معني داري بين متغيرهاي اندازه گيري شده در تيمارهاي مختلف قارچ ميكوريز وجود دارد. بيشترين ميزان كلنيزاسيون مربوط به تيمار lt;em gt;G. mossea lt;/em gt; به ميزان 5/40% و كمترين ميزان در تيمار شاهد 6/25% بود. همچنين قارچ ميكوريزي lt;br / gt; lt;em gt;G. mossea lt;/em gt;، رويش قطري، ارتفاع و شاخص سطح برگ را به ترتيب 8/2 ميليمتر، 1/36 سانتي متر و 8/28 واحد نسبت به شاهد افزايش داد. همچنين در همه تيمارهاي قارچ ميكوريز، اختلاف معني داري بين ميانگين وزن تر و خشك اندام هوايي و ريشه ملاحظه شد. بيشترين وزن تر و خشك اندام هوايي در تيمار lt;em gt;G. mossea lt;/em gt; lt;em gt; lt;/em gt;به ترتيب 4/108 و 55 گرم و كمترين ميزان آن در شاهد به ترتيب 4/59 و 3/30 گرم بود. بيشترين و كمترين وزن تر به ترتيب 3/95 و 78 گرم در تيمار شاهد و خاك آلوده به سرب و روي ملاحظه شد. بيشترين مقادير همه متغيرهاي بررسي شده در تيمارهاي قارچ ميكوريز مربوط به تيمار تلقيح شده با قارچ lt;em gt;G. mossea lt;/em gt; و در تيمارهاي خاك بررسي شده، مربوط به تيمار شاهد (خاك بدون آلودگي) ميباشد. نتايج اين بررسي نشان داد كه تيمار تلقيح شده با قارچ lt;em gt;G. mossea lt;/em gt; و تيمار خاك غيرآلوده موجب بيشترين رشد در گونه سنجد شد. با اين وجود، بين ميانگين متغيرهاي وزن تر و خشك ريشه و شاخص سطح برگ در تيمارهاي مختلف خاك اختلاف معني داري ملاحظه نشد. رﯾﺸﻪﻫﺎ بعنوان ﺳطحهاي ﺟﺬب ﮐﻨﻨﺪه آب و ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺴﯿﺎر زﯾﺎدي در ﺟﺬب آب و اﻣﻼح ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دارﻧﺪ و ﻋاﻣﻞهاي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺤﯿﻄﯽ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺑﺮ رﯾﺸﻪ ﺑﺮ رﺷﺪ ﮔﯿﺎه اﺛﺮ ﻣﯽﮔﺬارﻧﺪ. ﺗﻨﺶ ﻓﻠﺰهاي ﺳﻨﮕﯿﻦ از ﺟﻤﻠﻪ ﻋاﻣﻞهاي ﻣﺤﺪود ﮐﻨﻨﺪه رﺷﺪ رﯾﺸﻪ اﺳﺖ و ﮐﺎﻫﺶ رﺷﺪ رﯾﺸﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي رﺷﺪي ﮔﯿﺎه را ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ. همچنين در گياهاني كه با قارچ ميكوريز تلقيح شده بودند، ميانگين همه متغيرهاي اندازه گيري شده در مقايسه با گياهان شاهد (بدون قارچ) بطور معني داري بيشتر شد. lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;نتيجه گيري lt;/strong gt; lt;strong gt;: lt;/strong gt; lt;strong gt; lt;/strong gt;بنابر نتايج حاصل، قارچ lt;em gt;G lt;/em gt; lt;em gt;. lt;/em gt; lt;em gt;mosseae lt;/em gt; در جذب آب و مواد غذايي بويژه فسفر و تجمع ماده خشك توسط گياه بيشترين تأثير را داشته و نسبت به ديگر قارچ هاي همزيست، از بيشترين كارايي در توليد زيتوده اندام هوايي سنجد برخوردار مي باشد. lt;/p gt;
