ارزيابي مقايسه اي انتشارگازهاي گلخانه اي از مزارع تحت سرپرستي مردان و زنان در شهر بابل استان مازندران ايران

lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;سابقه و هدف: lt;/strong gt; با توجه به تغييرات گسترده در تركيب شيميايي اتمسفر به علت انتشار گازهاي گلخانه اي، اجماع جهاني بر اين قرار است كه اثرات تجمعي عامل انساني بر انتشار گازهاي گلخانه اي اساسي است. زنان نقش كليدي در كشاورزي دارند، اما شكاف و خلايي در رابطه با مطالعات با محوريت جنسيت بر روي اثرات معني دار كشاورزي بر انتشار كربن طي فرايند توليد وجود دارد. لذا تحليل موشكافانه تر نحوه تاثير عامل جنسيت بر انتشار گازهاي گلخانه اي ضرورت دارد. در اين رابطه، مطالعه حاضر اثرات lt;strong gt; lt;/strong gt; جنسيت كشاورزان را بر پتانسيل انتشار گازهاي گلخانه اي در نظام هاي توليد برنج طي سال هاي 20142015 در شهر بابل در استان مازندران ايران بررسي كرده است.  بدين منظور ميزان انتشار از مزارع برنج تحت سرپرستي زنان و مردان با استفاده از شاخص درونداد (kg.C.equivalent.ha lt;sup gt;−1 lt;/sup gt;) lt;strong gt; lt;/strong gt; و برونداد (kg.C.equivalent.ha lt;sup gt;−1 lt;/sup gt;) lt;strong gt;، lt;/strong gt;پايداري و كارايي برآورد گرديد.  lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;مواد و روش ­ها: lt;/strong gt;داده ها با استفاده از پرسشنامه و از طريق مصاحبه رو در رو با 120 نفر از كشاورزان مرد (60 نفر) و زن (60) جمع آوري شد. از نظر روش شناسي، روش پانل بين دولتي تغيرات اقليمي  براي محاسبه انتشار گازهاي گلخانه اي از هر مزرعه به گار گرفته شد.  هر گاز گلخانه اي مانند دي اكسيد كربن، متان، و اكسيد نيترو يك پتانسيل انتشار دارد كه بر دي اكسيد كربن اثر گرمايشي نسبي دارد.  ميران انتشارها بر اساس يك گاز مرجع مانند دي اكسيد كربن يا معادل آن گزارش مي شود. روش به حد و مرز مزرعه محدود بود و داده ها در يك صفحات جداگانه وارد گرديد كه و مقادير مرجع CH4 lt;strong gt;  lt;/strong gt; و lt;strong gt; lt;/strong gt;N2O lt;strong gt; lt;/strong gt;براي هر مزرعه محاسبه گرديد. شاخص پايداري از طريق ارزيابي تغييرات موقتي در نسبت درونداد به برونداد كربن براي تعيين سهم اثرات عامل انساني بر روي انتشار گازهاي گلخانه اي در مزارع تحت سرپرستي زنان و مردان برآورد گرديد.  lt;strong gt; lt;/strong gt; lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;نتايج و بحث lt;/strong gt; lt;strong gt;: lt;/strong gt; نتايج بيانگر تفاوت قابل ملاحظه بين مزارع مردان و زنان از لحاظ انتشار گازهاي گلخانه­ اي مي­ باشد (به ترتيب31/2930 و lt;strong gt; lt;/strong gt; kg.CO2.equivalent.ha lt;sup gt; lt;/sup gt; lt;sup gt;1 lt;/sup gt;35/3291 lt;strong gt;  lt;/strong gt;به ترتيب براي مزارع زنان و مردان).  علت اصلي استفاده بيشتر نهاده ها در مزارع مردان بود.  سهم غالب پتانسيل انتشار گازهاي گلخانه اي براي مزارع مردان و زنان ناشي از استفاده از سوخت هاي فسيلي، ماشين آلات و كودهاي نيتروژنه بود.  براي مزارع زنان شاخص كارايي كربن و پايداري كربن به ترتيب 88/3 و 88/2 و براي مزارع مردان 55/3 و 55/2 بود.  lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;نتيجه ­گيري: lt;/strong gt;بالاترين سهم در انتشار گازهاي گلخانه اي به انتشار ناشي از سوخت هاي فسيلي در هر دوي مزارع مردان و زنان اختصاص داشت.  كه اين موضوع به علت استفاده از پمپ­ هاي ديزلي قديمي آب، تردد بيش از حد ماشين آلات در بوم نظام­ هاي كشاورزي و عدم انطباق بين ميزان برق مصرفي با عملكرد آبزارالات و همچنين نيازمندي ­هاي مزارع زنان و قيمت نسبتا پايين سوخت فسيلي بود. در رابطه با اين نتايج، مي توان نتيجه گيري كرد كه الگوهاي استفاده از منابع براي استقرار،توليد، فرآوري و حمل و نقل در مزارع برنج با ويژگي هاي مردان انطباق دارد. زنان مانند مردان از ماشين آلات و ابزارهايي استفاده مي كنند كه از سوخت هاي فسيلي زياد را مصرف مي ­نمايند، هر چند مزارع زنان كوچك تر بود و انرژي بيشتر تلف مي ­شد كه به نوبه خود سبب افزايش سطح انتشار مي گردد.  اين يافته ­ها نشان مي ­دهد كه در مزارع زنان گازهاي گلخانه ­اي كمتري توليد مي شود و با روش ­هايي كه بيشتر دوست دار محيط زيست هستند از نهاده ها استفاده مي ­گردد. سرانجام بر اساس نتايج، چند بسته سياستي نرم مانند طراحي برنامه توسعه ظرفيت حساس به جنسيت با هدف نشان دادن سهم كشاورزان در انتشار گازهاي گلخانه اي از سيستم هاي كشاورزي بر اساس جنسيت، پيشنهاد گرديد.  lt;strong gt; lt;/strong gt; lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt;  lt;/p gt;