پديد آورندگان :
عفتي ، فاطمه دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست - گروه برنامه ريزي , عفتي ، فاطمه دانشگاه تهران - دانشكده محيط زيست - گروه برنامه ريزي , بيات ، جواد دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده علوم محيطي - گروه آلاينده‌هاي محيط زيست , بيات ، جواد دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده علوم محيطي - گروه آلاينده‌هاي محيط زيست , روحي كريق ، مريم دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه محيط زيست , روحي كريق ، مريم دانشگاه صنعتي اصفهان - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه محيط زيست , مولايي ، معصومه دانشگاه آزاد اسلامي - گروه منابع طبيعي , مولايي ، معصومه دانشگاه آزاد اسلامي - گروه منابع طبيعي
چكيده فارسي :
lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;سابقه و هدف: lt;/strong gt; در سال‌هاي گذشته توسعه شهري، افزايش جمعيت و همچنين افزايش فعاليت‌هاي انساني منجر به ايجاد مسائل و مشكلاتي در منابع آبي شهرها شده است. با توجه به افزايش نياز به آب شرب در كلان شهرها، آگاهي از كيفيت آب مورد استفاده ضروري است. lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;مواد و روش‌ها: lt;/strong gt; بدين منظور با هدف بررسي كيفيت آب زيرزميني منطقه 10 تهران، در سال هاي 1393 و 1395، در دو فصل تابستان و زمستان، تعداد 9 چاه انتخاب شد و نمونه‌برداري از آنها انجام گرفت. متغيرهاي مورد بررسي در اين پژوهش شامل متغيرهاي فيزيكوشيميايي و ميكروبي و هم چنين فلزات سنگين بود. متغيرهاي فيزيكي مورد بررسي شامل دما، رنگ، كدورت، شوري و متغيرهاي شيميايي شامل pH، EC، TSS، TDS، نيتريت، نيترات، آمونيوم، فسفر كل، نيتروژن كل، سديم، كلسيم، منيزيم، مس، آهن، سرب، كبالت، روي، دترجنت و متغيرهاي ميكروبي شامل كليفرم گوارشي و كليفرم كل است. lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;نتايج و بحث: lt;/strong gt; نتايج نشان داد كه بدليل وجود باكتري‌هاي كليفرم و همچنين ميزان بالاي نيترات، آب منطقه با فاضلاب انساني يا حيواني در تماس است ولي مشكل جدي وجود ندارد و با فرآيندي مانند ضد عفوني با كلر امكان بهبود كيفيت آب وجود دارد. از متغيرهاي فيزيكي تنها كدورت آب از ميزان استاندارد فراتر رفته و در برخي چاه‌ها تا 2 برابر ميزان استاندارد گزارش شده است. نتايج مربوط به فلزهاي سنگين نشان داد كه غلظت فلزهاي سرب، روي، آهن و مس در آب منطقه بشدت بالاست و چندين برابر ميزان استاندارد گزارش شده كه در صورت مصرف توسط شهروندان، اثرهاي‌زيان باري بر سلامت آنها خواهند داشت. تغييرپذيري هاي فسفر كل نيز بسيار بالاست و تا 21/0 ميلي‌گرم نيز گزارش شده است. ميزان كليفرم كل و كليفرم گوارشي اگرچه پايين است ولي از استاندارد EPA براي آب آشاميدني تخطي داشته كه وجود اين دو متغير در آب زيرزميني نشان دهنده ورود فاضلاب انساني يا حيواني به آب زيرزميني منطقه بوده كه در صورت مصرف سبب آسيب هاي جدي بر سلامت كودكان و افراد حساس خواهد شد. سختي كل نيز تغييرات زيادي ندارد ولي غلظت 300 ميلي‌گرم اين متغير مطلوب و 600 ميلي‌گرم نيز بيشترين سختي كل يك آب براي آشاميدن است كه با توجه به ميزان بيشينه اين متغير كه 390 ميلي‌گرم گزارش شده، آب منطقه از نظر سختي نسبتا مطلوب بنظر مي‌رسد. نقشه‌هاي پهنه‌بندي شده شاخص كيفيت آب زيرزميني (شكل‌هاي 2 تا 5) نشان مي‌دهد كه در تابستان سال 93 بيشتر نواحي منطقه از نظر آلاينده‌هاي متداول در شرايط بد و متوسط قرار دارد ولي در زمستان همين سال شرايط به سمت متوسط و كمابيش خوب تغيير كرده است. در سال 95 در تابستان بيشتر منطقه در شرايط متوسط و به نسبت خوب قرار دارد و در زمستان همين سال شرايط بهتر شده و بيشتر منطقه در طبقه كمابيش خوب قرار گرفته است. شاخص كيفي آب براي آلاينده‌هاي سمي در هر دو فصل و هر دو سال، در طبقه خوب و بسيار خوب قرار دارد. lt;/p gt; lt;p dir= RTL gt; lt;strong gt;نتيجه‌گيري: lt;/strong gt; داده‌هاي گزارش شده براي متغيرهاي فيزيكوشيميايي و ميكروبي نشان داد كه آب زيرزميني منطقه از اين نظر مشكل جدي ندارد و تنها كدورت آب از ميزان استاندارد فراتر رفته است. بنظر مي‌رسد كه انجام فرآيند ضد عفوني با كلر براي از بين بردن باكتري‌هاي كليفرم و عمل ترسيب براي كاهش كدورت آب، مي‌تواند كيفت آب را بهبود بخشد. شاخص‌هاي محاسبه شده آب زيرزميني براي آب منطقه نشان مي‌دهد كه بيشتر منطقه، از نظر آلاينده‌هاي متداول، در سال 93 در رده بد تا متوسط قرار داشته در حاليكه در سال 95 رده كيفيت به متوسط تا به نسبت خوب تغيير كرده است. lt;/p gt;
