عوامل انگيزشي وحدت‌بخش براي رسيدن به يكپارچگي ايدئال در تمدن از ديدگاه علامه جعفري

بي‌گمان يكپارچگي ميان انسان‌ها، هسته اصلي يك تمدن را تشكيل مي‌دهد و بدون آن، فروپاشي تمدن قطعي است؛ ولي چه عواملي انسان‌ها را با وجود گرايش‌هاي مختلفي كه دارند، به سوي اين وحدت رهنمون مي‌شود؟ تمدن‌پژوهان، عوامل مختلفي همچون نژاد، زبان، دين، آداب و رسوم و غيره را بررسي كرده‌اند؛ ولي علامه محمدتقي جعفري بسياري از اين عوامل را با اشكال‌هايي مواجه مي‌داند و در پي عواملي است كه اتحادي حقيقي و پايدار ميان انسان‌ها ايجاد كند. در اين پژوهش با بررسي دو گروه عوامل انگيزشي برون‌ذاتي ‌و درون‌ذاتي، به تحليل آراي علامه جعفري پرداخته‌ايم. در عوامل برون‌ذاتي، عوامل طبيعي، مافوق طبيعي‌نما‌ و قراردادي و در عوامل درون‌ذاتي، عامل عقلي، اخلاقي، جان‌گرايي و گرديدن تكاملي الهي بررسي گرديد. نتيجه اينكه عوامل برون‌ذاتي به دليل ناپايداري و سودمحوري غالبي، نمي‌توانند انسان‌ها را به اتحادي پايدار سوق دهند و تنها مقدمات وحدت را ايجاد مي‌كنند؛ ولي عوامل درون‌ذاتي به دليل پايداري و استناد به جوهر دروني انسان، در صورت به فعليت‌رسيدن، اتحادي پايدار ايجاد مي‌كنند. اين عوامل در مجموع موجب شكل‌گيري هويتي واحد براي اجتماع انسان‌ها و وحدت مطلوب در تمدن مي‌گردند.