معماي مسائل ديناميكي: ارائه چارچوبي براي فرايند تعريف مسئله

تعريف مسأله حياتي‌ترين و مهم‌ترين گام‌ رويكرد پويايي‌هاي سيستمي است كه پايه و اساس ساير گام‌هاي مدل‌سازي ديناميكي و يكي از شروط اصلي اثربخشي مدل‌سازي و موفقيت آن است. با‌ اين وجود ادبيات كمي درباره فرايند تعريف مسأله، ويژگي‌ها و شاخص‌هاي يك مسأله ديناميكي وجود دارد. اين مقاله با هدف تبيين فرايند تعريف مسأله به صورت سيستماتيك و ساختارمند با استخراج شاخص‌ها و عوامل تعيين‌كننده يك مسأله ديناميكي به ايجاد چارچوب مسأله ديناميكي پرداخته ‌است. براي اين منظور ابتدا از طريق مرور سيستماتيك ادبيات‌ موضوع به استخراج شاخص‌ها و عوامل تعريف و تعيين‌كننده مسائل ديناميكي پرداختيم. در اين مرحله تمام مقالات پذيرفته‌شده در دو دور اوليه كنفرانس تحقيقاتي پويايي‌هاي سيستمي در سال 1976 و 1981 و 33 دور كنفرانس پويايي‌هاي سيستمي از سال 1983-2015 و همچنين مقالات مجله سيستم دايناميك ريويو (SDR) و پايگاه‌هاي علمي الزوير، وايلي، اسپرينگر و امرالد مورد بررسي قرار گرفت. در نهايت چارچوبي با 6 گروه شاخص شامل ساختار مسأله، ذي‌نفعان مسأله، مرز مسأله، پيچيدگي مسأله، پويايي مسأله و ماهيت مسأله طراحي شد كه روي هم رفته دربرگيرنده 24 شاخص است. ارائه چهارچوب جامع در تشخيص مسأله پويا و مناسب براي رويكرد پويايي‌هاي سيستمي يافته اصلي اين تحقيق محسوب مي‌شود.