بررسي تأثير عناصر اقليمي بر بروز بيماري سالك جلدي در شهرستان‌هاي گيلانغرب و كرمانشاه طي سال‌هاي 1395-1385

طرح مسئله: شرايط آب‌وهوايي هر منطقه در پراكندگي بيماري‌ها نقش مهمي دارد. بيماري سالك ازجمله بيماري‌هايي است كه شرايط آب‌وهوايي در پراكندگي آن نقش داشته است. اين بيماري در ايران در بعضي مناطق جغرافيايي كشور مسائل مهم بهداشتي ايجاد مي‌كند؛ به همين دليل در اين پژوهش تأثيرات و تغييرات دما، بارش و رطوبت نسبي در شيوع بيماري سالك جلدي (ليشمانيوز) در دو شهرستان گيلانغرب و كرمانشاه در استان كرمانشاه بررسي مقايسه‌اي خواهد شد. روش كار: پژوهش حاضر از نوع كاربردي است. داده‌هاي هواشناسي مربوط به متغيرهاي دما، بارش و رطوبت نسبي از اداره كل هواشناسي استان گرد‌آوري شده است؛ همچنين داده‌هاي مربوط به بيماري سالك طي دوره آماري 1395-1385 از مركز بهداشت استان و محاسبات آماري پژوهش با بهره‌گيري از نرم‌افزار spss تهيه شده و براي نشان‌دادن مناطق آلوده به بيماري نرم‌افزار ARC GIS به كار رفته است. اهداف: هدف اصلي اين پژوهش، تحليل زماني مكاني بيماري سالك پوستي در استان كرمانشاه و اهداف فرعي، شناسايي كانون‌هاي اصلي و روند زماني بيماري سالك و بررسي رابطه بين عناصر اقليمي و پراكندگي بيماري سالك در اين استان است. نتايج: يافته‌هاي پژوهش نشان داد دما، بارش و رطوبت نسبي بر شيوع بيماري سالك در دو شهرستان گيلانغرب و كرمانشاه به‌صورت متفاوت اثر مي‌گذارد. در شهرستان گيلانغرب دما، بارش و رطوبت نسبي، عوامل تأثيرگذار بر شيوع بيماري‌ است؛ به گونه‌اي كه بين متغيرهاي متوسط كمترين دما و بروز بيماري با ضريب همبستگي (0.246=r) ، رابطه منفي معناداري در سطح 99% وجود دارد؛ ولي در شهرستان كرمانشاه هيچ‌گونه اثري بر شيوع بيماري ندارد. بررسي روند تغييرات زماني بروز بيماري در دو شهرستان نشان داد از اين نظر متفاوت‌اند. شهرستان گيلانغرب، منطقه‌اي است كه پشه‌خاكي ناقل بيماري به‌صورت بومي در آن فعاليت دارد؛ در حالي كه در شهرستان كرمانشاه ناقل بيماري قادر به فعاليت نيست. درنتيجه تغييرات اقليمي آب‌وهوا و فصول مختلف بر رشد و انتشار پشه‌خاكي بالغ اثر مي‌گذارد؛ از اين رو الگوي عفونت بيماري در دو شهرستان گيلانغرب و كرمانشاه ازنظر اقليمي با يكديگر متفاوت‌ است.