ارزيابي خطر ريزگردها در شمال غرب ايران

طرح مسئله: يكي از مشكلات زيست‌محيطي در مناطق غربي ايران، فعاليت طوفان‌هاي گرد و غبار و ريزگردها در اتمسفر شهرهاست. اين پديده از سال ۱۳۶۷ بيشتر استان‌هاي غرب و جنوب كشور را درگير ساخته است. گرد و غبار بر اثر دلايل مختلفي چون دخالت‌هاي بشري در استفاده غيرمنطقي از منابع آب‌هاي سطحي و زيرزميني، تخريب پوشش گياهي، تضعيف خاك ناشي از فرايندهاي كشاورزي و بعضي عوامل  طبيعي مانند خشكسالي و تغييرات آب و هوايي روي مي‌دهد. پژوهش حاضر باتوجه به ماهيت مسئله و موضوع، از نوع توصيفي تحليلي و مطالعات كاربردي با تأكيد بر روش‌هاي كمّي است. هدف: در اين زمينه هدف پژوهش حاضر، بررسي مخاطرات اقليمي حادث‌شده ناشي از ريزگردها در استان‌هاي شمال غرب كشور براي ماههاي مختلف سال به همراه شناسايي تداوم و فراواني آنها و همچنين مشخص‌كردن منشأ اصلي گرد و غبارهاي واردشده به منطقه پژوهش است. روش: تمامي فرايندها و تجزيه و تحليل داده‌ها در محيط GIS،EXCELL همراهبا مدل  Krigingزمين‌آماري ارزيابي شد. اين تكنيك نقاط مجهول را براساس خودهمبستگي بين نقاط اندازه‌گيري‌شده و ساختار فضايي آنها پيش‌بيني مي‌كند. در اين ارزيابي نخست داده‌هاي كسب‌شده از آمارهاي ايستگاههاي مدنظر تعيين، دوباره اين داده‌ها در محيط نرم‌افزار اكسل مرتب و سپس با استفاده از مدل  Krigingهريك از داده‌هاي مدنظر درون‌يابي شد. نتايج: نتايج بررسي‌ها نشان داد وسعت خسارات اين پديده فقط به تهديد زمين‌هاي كشاورزي، صنعتي و... محدود نبوده است؛ بلكه با مختل‌كردن زندگي عادي مردم آشكارا به تهديد جدي زيست‌محيطي تبديل شده و واكنش افكار عمومي را به دنبال داشته است. خشكسالي‌هاي اخير، جنگ تحميلي، كشاورزي، سدسازي، جنگ آب و سياست انتقال آب از مناطق پرآب به مناطق كم‌آب در خوزستان و ايلام، دو منطقه اثرپذير از ريزگردها، از عوامل مؤثر بر پديده ريزگردها در غرب و جنوب ايران‌اند.