مفاهيم برنامه‌ريزي براي آب مجازي

آب مجازي ، عبارت از مقدار آبي است كه براي توليد يك كالا يا خدمت به كار برده مي‌شود، اما به مبادله كالا يا خدمت ميان كشورها، تجارت آب مجازي گفته مي‌شود. همچنين آب مجازي براي كالاي معيني نمايه‌اي است براي نشان دادن ميزان تخريب محيط زيست كه براي توليد آن اتفاق افتاده است. برداشت نادرست از مفاهيم آب مجازي ممكن است كاربرد آن را براي جايگزين كردن توليد ويژه‌اي با كالاي ديگر پرسش برانگيز كند. بنابراين بايد اصول برنامه‌ريزي براي تجارت آب مجازي مدنظر قرار گيرد. در اين نوشتار، ابتدا كاركرد بالقوه تجارت آب مجازي بررسي شد. در انتخاب استفاده از تجارت آب مجازي بايد ملاحظه‌هاي منطقه‌اي لحاظ شود. و به عامل‌هاي موثر در انتخاب تجارت آب مجازي مانند امنيت غذايي، خودكفايي غذايي، سلامت مواد غذايي، حق حاكميت غذايي و حفظ محيط زيست توجه شود. همچنين در اين انتخاب بايد موضوع اشتغال و فقر در كشور هم در نظرگرفته شود. عامل‌هاي تنظيم‌كننده تجارت آب مجازي مانند سياست‌هاي منطقه‌اي، قيمت‌گذاري و يارانه محصول‌هاي كشاورزي، سرمايه‌گذاري در زيرساخت‌ها به جاي واردات آب مجازي و تغيير رژيم غذايي. براي كاهش تجارت آب مجازي بايد روش‌هاي توليد و نوع مواد غذايي در كشورها تغيير يابد. گرچه هنوز نحوه محاسبه تجارت آب مجازي به طور كامل روشن نيست، اما نبايد به اين اشكال‌ها دامن زد، بلكه لازم است تصميم‌گيران با اصول تجارت آب مجازي آشنا شوند تا تصميم‌هاي آگاهانه بگيرند.