اثرات نيمه مزمن نانوذره‌ي اكسيد مس بر فاكتورهاي خوني و آنزيم‌هاي پلاسما بچه فيل ماهي درياي خزر (Huso huso)

توليد و استفاده از نانو مواد مهندسي شده در صنايع مختلف بخصوص صنايع حوزه درياي خزر و نفوذ آن از طريق فاضلاب‌هاي صنعتي به محيط‌هاي آبي باعث ايجاد نگراني‌هايي براي سلامت انسان و موجودات آبزي شده است. هدف اين مطالعه، بررسي ميزان سميت و ارزيابي اثرات نانوذره اكسيد مس (CuO NPs) بر شاخص‌هاي خوني و آنزيم‌هاي بچه فيل ماهي درياي خزر به عنوان يك گونه ارزشمند مي‌باشد. بچه فيل ماهي با ميانگين وزن gr 5 ± 40 پس از تعيين غلظت‌كشنده، در رويارويي با 20 درصد ازLC50-96h نانوذره اكسيد مس، به مدت 14 روز در سه تكرار به همراه تيمار شاهد قرار گرفتند. از بچه فيل ماهيان پس از 24، 48، 72، 96 ساعت و هفت و 14 روز خون‌گيري شد. سپس فاكتورهاي خوني، پروتئين كل، گلوكز، كورتيزول و آنزيم‌هاي پلاسما مورد بررسي قرار گرفتند. تحت تأثير نانوذره‌ي اكسيد مس در مقايسه با شاهد تعداد گلبول‌هاي قرمز، هموگلوبين، هماتوكريت و لنفوسيت بطور معني‌داري كاهش و تعداد كل گلبول‌هاي سفيد و نوتروفيل افزايش يافت (P 0/05). آناليز فعاليت آنزيم‌هاي متابوليك، نشان‌گر افزايش معني‌دار آنزيم‌هاي آلانين آمينوترانسفراز (ALT)، آلكالين فسفاتاز (ALP)، لاكتات دهيدروژناز (LDH) و آسپارتات ترانس آميناز (AST) بود. گلوكز و پرتئين تام در اكثر تيمارها و كورتيزول پس از 14 روز، نسبت به شاهد به طور معني‌داري افزايش يافتند (P 0/05). با توجه به ايجاد تغييرات معني‌دار در بيش‌تر پارامترهاي مورد سنجش، مي‌توان نتيجه گرفت كه نانوذره‌ي اكسيد مس در غلظت به‌كار برده شده، اثرات منفي بر سلامت بچه فيل ماهي درياي خزر دارد.