مروري بر پركاربردترين تركيبات موثره گياهان دارويي و ساز و كار اثرات آنها بر پارامترهاي رشد، سلامت و توليد در صنعت طيور

از تركيبات موثره گياهي كه بر پايه فنول‌ها و ترپن‌ها بوده و در صنعت دام و طيور كاربرد فراواني دارند مي‌توان به تايمول (Thymol)، كارواكرول (Carvacrol)، ﺳﻴﻨﺌﻮﻝ (Cineole)، آلفاپينن (pineneα)، منتول (Menthol) و منتون (Menthone) اشاره نمود. اين تركيبات بيشتر در روغن‌هاي فرار گياهان خانواده نعناعيان به ويژه آويشن باغي، نعنا، و رزماري يافت شده و با داشتن خواص هم افزايي از پتانسيل آنتي‌اكسيداني، ضدباكتري، ضدويروسي، ضدالتهابي، ضدافسردگي و تقويت‌كننده سيستم ايمني برخوردارند. آن‌ها از طريق افزايش ترشح شيرابه گوارشي، افزايش ترشح آنزيم‌هاي گوارشي و در نتيجه بهبود هضم، فعال كردن ساز و كار‌هاي انتقال سطح جذب مواد مغذي، ممانعت از فرايند‌هاي اكسيداسيون، ممانعت از رشد باكتري‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها در دستگاه گوارش، ايجاد ثبات در جمعيت ميكروفلور روده و افزايش سطح سيستم ايمني در دام و طيور موثر هستند. مجموعه اين اثرات فيزيولوژيك منجر به بهبود عملكرد دستگاه گوارش، بهبود عملكرد رشد، كاهش تلفات، بهبود كيفيت توليد (طعم، رنگ، بافت، ماندگاري، خواص زيستي) و بهبود شرايط محيطي (كاهش بوي نامطبوع و گازهاي سمي) در دام و طيور خواهد شد. با توجه به تاثير اين گياهان دارويي در توليد و سلامت دام و طيور، ضروري است تا از اين منابع با ارزش در راستاي بهبود راندمان توليد و كاهش مصرف داروهاي شيميايي در صنعت پرورش دام و طيور بهره برد.