نقد روايات نزول قرآن بر زبان صحابه (نگاهي به كتاب الاتقان سيوطي)

يكي از مهم ترين منابع در زمينه علوم قرآني، كتاب «الاتقان في علوم القرآن» جلال الدين سيوطي است كه از جهات مختلف در كانون توجه محققان و دانش پژوهان اين حوزه است. اين اثر همچون تأليفات ديگر، از كاستي و خطا مصون نيست و آسيب هايي بدان راه يافته است و به واسطه جايگاه درخوري كه در عرصه علوم قرآني دارد، عدم توجه به اين ايرادات، پيامدهاي گسترده اي را به دنبال خواهد داشت. ازاين رو در اين پژوهش كه با روش كتابخانه اي و به شيوه تحليل محتوا صورت پذيرفته است، به بررسي و نقد يكي از انواع مورد ترديد در اين تأليف مي پردازيم. نوع دهم از مباحث الاتقان با عنوان «فيما انزل من القرآن علي لسان بعض الصحابه» مدعي نوعي از پيش نزول يا الهام برخي از آيات قرآن كريم بر زبان صحابه پيامبرصلي الله عليه و آله وسلم است. فارغ از تحليل سندي، بررسي محتوايي اين اخبار، مضمون آنها را در تقابل با مسلمات عقلي، تاريخي و نقلي نشان مي دهد.