خونريزي بعد از زايمان واژينال: بروز، علل و عوامل خطر

مقدمه: خونريزي بعد از زايمان، يكي از علل عمده مرگ‌ومير مادران در سراسر جهان است. شناسايي زنان در معرض خطر خونريزي بعد از زايمان، تيم پزشكي را براي تصميم‌گيري‌هاي درماني سريع‌تر كه مي‌تواند عوارض مادري را كاهش دهد، آماده مي‌سازد، لذا مطالعه حاضر با هدف شناسايي عوامل خطر خونريزي به‌دنبال زايمان واژينال انجام شد. روش‌كار: اين مطالعه تحليلي مقطعي در سال 1396 بر روي 600 زن مراجعه‌كننده به بيمارستان ام‌البنين (س) مشهد انجام شد. براي تعيين ميزان خونريزي، پژوهشگر پس از زايمان نوزاد با استفاده از كيسه پلاستيكي جمع‌آوري خون و پد به مدت 4 ساعت، حجم خون از دست رفته مادر را اندازه‌گيري و ثبت كرد. تجزيه ‌و تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS (نسخه 25) و آزمون‌هاي من‌ويتني، تي مستقل، كاي اسكوئر و دقيق فيشر انجام گرفت. ميزان p كمتر از 05/0 معني‌دار در نظر گرفته شد. يافته‌ها: خونريزي بعد از زايمان در 3/33% زايمان‌هاي انجام‌شده در اين مطالعه رخ داد. بر اساس نتايج حاصل از رگرسيون لوجستيك، بين نولي پاريتي (821/8870/1:CI، 987/5:OR)، ميزان هموگلوبين (890/2677/1:CI، 849/1:OR) و پلاكت (001/3989/1:CI، 955/2:OR)، نژاد افغاني (644/8141/1:CI، 645/3:OR) و بربر (645/6452/3:CI، 958/5:OR)، سابقه خونريزي بعد از زايمان (597/6570/1:CI، 562/4:OR)، پره‌اكلامپسي (114/21831/3:CI، 126/20:OR)، طول مرحله دوم (674/5265/2:CI، 452/4:OR) و سوم (325/6857/1:CI، 620/3:OR) زايمان، مصرف منيزيم سولفات (101/69471/60:CI، 107/67:OR)، فشار قله رحم (903/5305/3:CI، 941/4:OR)، زايمان با واكئوم (831/15003/10:CI، 123/14:OR)، اپي‌زياتومي (349/3136/2:CI، 143/2:OR)، پارگي‌هاي دستگاه تناسلي (950/18152/14:CI، 889/17:OR)، وزن جفت (997/3980/2:CI، 988/3:OR)، وزن نوزاد (850/6641/3:CI، 025/4:OR)، كوراژ (224/15520/13:CI، 005/15:OR) و خونريزي بعد از زايمان ارتباط آماري معناداري وجود داشت. نتيجه‌گيري: مهم‌ترين علت خونريزي بعد از زايمان، آتوني رحم و مهم‌ترين عوامل خطر شامل: نولي پاريتي، نژاد افغاني و بربر، سابقه خونريزي بعد از زايمان، پره‌اكلامپسي، افزايش طول مرحله دوم و سوم زايمان، مصرف منيزيم سولفات، فشار قله رحم، زايمان با واكئوم، پارگي‌هاي دستگاه تناسلي، وزن جفت و نوزاد و كوراژ مي‌باشد.