ارزيابي پيامدهاي رواني و اجتماعي رحم جايگزين در مادر جايگزين و كودك حاصل از اين روش: يك مطالعه مروري

مقدمه: يكي از تكنيك هاي جديد كمك باروري، رحم جايگزين است كه ميزان استفاده از آن در حال افزايش است. با اين وجود، پيامدهاي رواني و اجتماعي اين تكنيك، به صورت جامع مورد بررسي قرار نگرفته است، لذا مطالعه مروري حاضر با هدف بررسي اين پيامدها متعاقب رحم جايگزين در مادر جايگزين و كودك صورت گرفت. روش كار: در اين مطالعه مروري جهت يافتن مطالعات مرتبط، در بازه زماني 2018-1990 از پايگاه‌هاي فارسي SID و Magiran و پايگاه‌هاي انگليسيPubmed ،Scopus ،Elsevier ، Weily online library، SID، Sciences Web Of و موتور جستجوي Google Scholar استفاده شد. براي دستيابي به تمام مقالات فارسي و انگليسي مورد نظر از كليد واژه‌هاي فارسي مادر جايگزين، ارتباط مادركودك، ارتباط مادر جنين، ارتباط، پيامد رواني، پيامد اجتماعي و كليد واژه‌هاي انگليسي Surrogate mother، surrogacy،Maternal–fetal relations، motherchild relationships، surrogates’ family، bonding، attachment، outcome psychology، social outcome با همه تركيبات احتمالي اين كلمات استفاده شد. از بين 500 مقاله، 18 مقاله واجد شرايط پژوهش بود و براي اين مطالعه انتخاب شدند. يافته ها: نتايج مطالعات مختلف بيانگر اين مسأله بود كه تولد كودك براي مادران جايگزين و خانواده متقاضي پديده‌اي استرس آور است كه مي‌تواند سبب افسردگي در مادر جايگزين شود. تفاوت عمده اي در تكامل، ابعاد رواني و اجتماعي كودكان متولد شده به روش رحم جايگزين با كودكاني طبيعي وجود نداشت. نتايج تست هاي شخصيتي و متغيرهاي روا‌ن‌شناختي در بيشتر مادران جايگزين طبيعي بوده و آسيب هاي روان‌شناختي جدي در آنان مشاهده نشده بود. نتيجه گيري: به طور كلي جايگزيني در اكثر مادران جايگزين تجربه اي مثبت تلقي شده است. كودكان متولد شده نيز احساس خوبي نسبت به مادر جايگزين خود داشته و به لحاظ روان‌شناختي، تفاوتي با كودكان طبيعي نداشته اند. البته توجه به اين نكته ضروري است كه تفاوت در فرهنگ كشورها، تجربيات و سيستم هاي حمايتي آنها، ممكن است بر پيامدهاي رواني و اجتماعي در رحم جايگزين تأثير گذار باشند.