تمدن نوين اسلامي در پرتو قانون اساسي و سند چشم انداز 20 ساله جمهوري اسلامي ايران

پويش انقلاب اسلامي محصول گفتماني بود كه در اين دوران اسلام‌گرايان با خوانش جديدي از اسلام پديد آوردند. هدف اين گفتمان بازسازي جامعه بر اساس اصول اسلامي بود و دستيابي به اين هدف را تنها از طريق بازگشت به اسلام و تأسيس حكومت اسلامي امكان‌پذير مي‌دانست. استقرار حكومت اسلامي در ايران، مرحله ديگري از پويش گفتمان انقلاب اسلامي را بازنمايي كرد و آن تأسيس آرمان‌شهر اسلامي بود كه به جاي ملت سرزميني به امت تمدني تكيه داشت. از اين پس دل‏مشغولي اسلام‌گرايان، شناسايي ظرفيت‌هاي تمدني در نظام سياسي نوتأسيس بود كه بنيادهاي آن را بر ارزش‌هاي اسلام سياسي بنا گذاشتند. اين مقاله در پي بازنمايي اين ظرفيت‌ها در اسناد راهبردي فرادستي از جمله قانون اساسي و سند چشم‌انداز 20 ساله جمهوري اسلامي ايران است. البته مؤلف معتقد است ارائه ايده آرمان‌شهر فلسفي به تنهايي كافي نيست، بلكه نيازمند تكاپوي خودآگاهانه براي تبديل آن آرمان‌شهر انتزاعي به واقعيت تمدني است. بنابراين ‌بايد به سه جنبه توجه كرد: نشانه‌ها يا همان نظام معنايي؛ سازه‌ها يا ساختارها و نهادهاي اجتماعي؛ روندها يا عناصر پيش‌برنده به سوي تأسيس و گسترش تمدني.