راهبردهاي آمايش مناطق مرزي ايران با بكارگيري مدل SWOT و تحليل شبكه‌اي ANP (مطالعه موردي : خراسان جنوبي)

مناطق مرزي بدليل يكسري ويژگي‌هاي خاص از جمله دوري از مركز، توسعه نيافتگي، ناپايداري سكونت، تبادلات مرزي و ... از ديرباز مورد توجه حكومتها بوده است. اما آمايش اين مناطق هنوز جايگاه واقعي خود را در نظام برنامه‌ريزي كشور پيدا نكرده است. استان خراسان جنوبي با داشتن بيشترين مرز با كشور افغانستان از نظر توسعه يافتگي در رديف استانهاي كمتر توسعه يافته است.و از فرصت ها و قابليت‌هاي مرزي كمتر استفاده نموده است. پژوهش اخير با روش كمي و با ماهيت توصيفي– تحليلي و با شيوه ميداني و كمك پرسشنامه و تجزيه و تحليل با استفاده از مدل SWOT و ANP به ارائه الگوي مناسب براي آمايش مناطق مرزي پرداخته است. نتايج حاصله نشان مي‌دهد الگوي مناسب براي مناطق مرزي از نوع تهاجمي است و بر اساس اولويت‌بندي، استراتژي تهاجمي (SO) يعني تقويت همزمان زيرساختهاي توسعه و امنيت براي نيل به توسعه پايدار از اولويت اول برخوردار است. نتايج بدست آمده از وزن‌دهي به زير معيارها نيز بيانگر اين واقعيت است كه وجود بازارچه‌هاي مرزي، گمرك و منطقه ويژه اقتصادي (S2) مهمترين نقطه قوت استان، امنيت نسبي موجود در مرز (O3) مهمترين فرصت استان، بي‌ثباتي طرف افغان در مناسبات تجاري و سياسي (T2) مهمترين تهديد استان و ضعف زيرساخت‌هاي كالبدي (جاده، راه آهن و..) (W4) مهمترين نقاط ضف استان مي‌باشد.