بررسي پيامدهاي ساختاري احداث سد شفارود بر پوشش جنگلي حوزه آبخيز شفارود با استفاده از محاسبه سنجه‌هاي اكولوژي سيماي سرزمين

پروژه هاي سدسازي مي تواند از طريق كاهش يكپارچگي و افزايش ازهم گسيختگي منطقه بر عملكرد سيماي سرزمين تأثير بگذارد و در پي آن ساختار محيط زيست منطقه را متأثر كند. كمي سازي اين تغييرات با استفاده از سنجه ها انجام مي‌شود و گوناگوني آنها باعث كاربرد گسترده آنها در مطالعات اكولوژيكي و حل مسائل كاربردي زيست محيطي مي شود. هدف اين تحقيق بررسي روند تغييرات ساختاري پوشش جنگلي در حوزه آبخيز شفارود با توجه به احداث سد شفارود است. به اين منظور سه تصوير ماهواره لندست در فصل اوج رشد پوشش گياهي متعلق به سال هاي 2013، 2000 و 2017 استفاده شد و تصحيح هاي هندسي و اتمسفري اعمال و با روش طبقه بندي حداكثر احتمال، نقشه كاربري اراضي منطقه براي هر مقطع زماني تهيه شد. نقشه هاي كاربري به‌ترتيب داراي صحت كلي و ضريب كاپاي بالاتر از 86% و 0.83 بودند. سپس تجزيه‌وتحليل سنجه ها شامل مساحت كلاس (CA)، تعداد لكه، حاشيه كل، تراكم حاشيه و ميانگين اندازه لكه در سطح كلاس جنگل انجام شد. نتايج بيانگر افزايش ازهم‌گسيختگي و نامساعد شدن شرايط زيستگاهي و جايگزيني گسترده پوشش هاي جنگلي با مناطق بدون پوشش است. نتايج همچنين نشان داد كه كاهش تعداد لكه‏هاي جنگلي مابين سال هاي 2013 تا 2017، تخريب متمركز در كوتاه‌مدت در محل احداث پروژه را ايجاد كرده، اين در حالي است كه هنوز ساختمان سد و نيازمندي هاي آن مانند دسترسي ها كامل نشده است. براي حفظ منابع طبيعي بايد روند توسعه را با محدوديت ها و قابليت هاي اكوسيستم از طريق مطالعات دقيق محيطي، ارزيابي و توضيح پروژه‌ها بر محيط‌زيست و ارائه روش هاي كاهش و جبران آثار مخرب پروژه هاي توسعه اي هماهنگ نمود.