شناسايي گونه‌هاي فوزاريوم مرتبط با بلايت خوشه گندم و تجزيه فيلوژنتيكي گونه غالب در شمال ايران

به ‌منظور تعيين عوامل بيماري بلايت فوزاريومي، خوشه‌هاي گندم با علايم بيماري از 10 و شش منطقه مهم كشت گندم به ترتيب از استان‌هاي گلستان و مازندران در سال زراعي 95-1394 نمونه‌برداري شد. براساس خصوصيات ريخت‌شناسي، 431 جدايه منسوب به فوزاريوم تشخيص داده شد كه به نه گونه مختلف تعلق داشتند. گونه مركب Fusarium graminearum بيشترين فراواني را در استان‌هاي گلستان (52%) و مازندران (8/55%) داشت. قارچ‌هاي F. culmorum، F. equiseti، F. acuminatum و F. compactum پس از F. graminearum به ترتيب با ميانگين‌هاي 5/13، 7/9، 6 و 7/3% در دو استان مذكور بيشترين فراواني را داشتند. ميانگين فراواني F. cerealis، F. avenaceum، F. proliferatum و جدايه‌هاي شناسايي نشده در مجموع 14% در شمال ايران برآورد شد. كمترين فراواني (1%) مربوط به قارچ F. subglutinans بود كه فقط از نمونه‌هاي استان گلستان جدا شد. براي تعيين خصوصيات ريخت‌شناسي و فيلوژنتيكي گونه مركب F. graminearum، 53 جدايه از بين 229 جدايه به دست آمده از استان‌هاي مذكور براساس مناطق انتشار انتخاب شد. بخشي از ژن‌هاي translation elongation factor 1alpha (TEF) وreductase (RED) با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي تكثير و تعيين توالي شد. همه سويه‌هاي گونه مركب F. graminearum متعلق به F. graminearum sensu stricto بودند. داده‌هاي فيلوژنتيكي نشان‌دهنده وجود همگني ژنتيكي در بين جمعيت مربوط به گونه‌ مركب F. graminearum بود، اگرچه بين بعضي از سويه‌هاي اين گونه اختلافات كوچك ريخت‌شناسي وجود داشت.