شكل گيري ارتباطات انساني در ساحتي فرامادي

حكمت متعاليه اين ظرفيت را دارد كه علوم انساني هر يك به نوعي از آن بهره گيرند. ارتباطات نيز به عنوان يكي از رشته هاي علوم انساني، مي تواند برخي گزاره هاي خود را با استفاده از حكمت متعاليه غنا بخشد. پرسش اصلي تحقيق حاضر آن است كه از منظر حكمت متعاليه، در ارتباطات ميان انسان ها چه رخ مي دهد؟ براي نيل به پاسخ از روش دلالت پژوهي نظام مند استفاده شده است؛ بدين نحو كه ابتدا ارتباطات در قالب سه بخش «ادراك معنا»، «انتقال پيام» و «دريافت معنا» صورت بندي شده است و سپس دلالت هاي حكمت متعاليه در هر بخش مورد مطالعه قرار گرفته است. بنا بر يافته هاي تحقيق، غالب ارتباط گران براي ادراك يك معناي حقيقي جزئي يا كلي، نيازمند عقل فعال هستند و غالب مخاطبان نيز براي دريافت معناي حقيقي مقصود ارتباط گر، به عقل فعال وابسته هستند. عقل فعال به موجود مجردي اطلاق مي شود كه در طول اراده الهي، خلق و تدبير جهان مادي (نقش هستي شناختي) و نيز افاضه علوم (نقش معرفت شناختي) را بر عهده دارد. هر چقدر طرفين ارتباط، ظرفيت دريافت فيض بيشتري از عقل فعال را داشته باشند، ارتباط كامل تري بين دو انسان شكل مي گيرد. بنابراين، در صورت رخ دادن شكست در ارتباطات، در كنار بررسي عوامل مادي، بايد احتمال عدم ارتباط مخاطب با عقل فعال را نيز در نظر داشت تفكر و دعا و تهذيب نفس، از اموري است كه استعداد دريافت فيض ادراكي را در انسان افزايش مي دهد؛ از اين رو مي توان گفت در ارتباطات ديني و انتقال معارف ديني، مخاطب اين آموزه هاي راستين، بايد متفكر و مهذب باشد. اگر چه انسا نها مي توانند در قوس صعود و حركت جوهري اشتدادي، به مرحله اي از كمال برسند كه خود خالق صور و معاني باشند كه در اين صورت، نياز آ نها به عقل فعال برطرف مي شود؛ اما اين امر درباره معدودي از انسا نها رخ مي دهد و نمي توان نوع ارتباطات انساني را بر آن اساس ترسيم كرد. همچنين با توجه به يافته تحقيق، م يتوان دلالت آن در عرصه سياس تگذاري فرهنگي كشور را چنين طرح كرد كه سياست تربيت اخلاقي جامعه بر سياست نشر معارف ديني در جامعه تقدم دارد