آناليز كمي و كيفي پسماندهاي دارويي يك بيمارستان فوق تخصصي در شهر تهران در سال 1396

مقدمه و هدف: بيمارستان ها يكي از مراكز مهم توليد پسماند دارويي هستند. مديريت ناكارآمد و دفع نامناسب پسماندهاي دارويي در اماكن مختلف بهداشتي درماني موجب بروز معضلات زيست محيطي شده و سلامت انسان ها را تهديد مي كند. در اين ارتباط، مطالعه حاضر با هدف تعيين كميت و كيفيت پسماندهاي دارويي در يك بيمارستان فوق تخصصي در شهر تهران در سال 1396 انجام شد. روش كار: مطالعه توصيفي مقطعي حاضر در يك بيمارستان فوق تخصصي تحت پوشش دانشگاه علوم پزشكي ايران در سال 1396 انجام شد. 19 بخش فعال در اين بيمارستان براي نمونه برداري انتخاب شدند. در اين پژوهش از شيوه تفكيك اجزاي پسماند و توزين استفاده گرديد. در نهايت مقدار كل، متوسط سرانه، چگالي و درصد وزني اجزاي پسماند دارويي تعيين شد. يافته ها: بر مبناي يافته ها، ميانگين پسماندهاي دارويي در بيمارستان مورد بررسي معادل 5/81±60/14 كيلوگرم در روز بود. همچنين سرانه توليد پسماند دارويي، 85 گرم به ازاي تخت در روز و چگالي آن معادل 70/26±356/09 كيلوگرم در متر مربع به دست آمد. نتايج آناليز فيزيكي نيز نشان دادند كه حدود 44/34 درصد از ضايعات ويال و آمپول، 4/12 درصد از ضايعات سرنگ، 22/31 درصد از ضايعات باتل و ست سرم و 29/24درصد از ضايعات متفرقه، اجزاي پسماندهاي دارويي را تشكيل مي دهند. شايان ذكر است كه حدود 67/25 درصد از ضايعات ويال مربوط به آنتي بيوتيك ها بودند. بر مبناي نتايج آنتي بيوتيك هاي مروكسان، سفازولين و سيپروفلوكساسين به ترتيب با ميزان 19/95، 17/43 و 14/56 درصد بيشترين ضايعات را در ميان آنتي بيوتيك ها داشتند. نتيجه گيري: مطابق با نتايج اين مطالعه مي توان گفت كه وجود پسماندهاي عادي و عفوني در ميان اجزاي پسماند دارويي نشان دهنده وجود مشكلاتي در رابطه با تفكيك صحيح پسماند مي باشد. تفكيك صحيح پسماندها منجر به حجم كمتر پسماند دارويي شده و هزينه مديريت آن كاهش مي يابد. در اين راستا لازم است مسئولان بيمارستان توجه بيشتري به مديريت اين پسماندها داشته باشند.