انسان مداري در تقابل با زيست مداري: مواجه سوژه هاي انساني با محيط زيست در رمان چساپيكه اثر جيمز اي ميچنر

استعمار اروپايي ها در آمريكاي شمالي به آسيب ها و بحران هاي محيطي و اكولوژيك  فراواني در اين قاره پهناور منتج شد. تا پيش از ورود اروپايي ها به آمريكا، جنگل هاي اين قاره با وجود سكونت هزاران ساله بوميان آمريكايي در آنها سرشار از منابع طبيعي بكر بودند. مهاجران اروپايي كه با عبور از اقيانوس اطلس پا بر سواحل شرقي آمريكايي شمالي نهادند با انبوهي از اراضي جنگلي، حيوانات وحشي و روان آب هاي زلال مواجه شدند كه به آنها نويد ساختن آينده اي روشن مي دادند. اين پژوهش با بهره گيري از نقد بوم گرا و با تكيه بر مفاهيم انسان مداري و زيست مداري به بررسي رمان چساپيكه ( 1978) از جيمز اي ميچنر مي پردازد تا نشان دهد برخلاف بوميان آمريكايي كه خود را بخشي از طبيعت مي دانستند و نه حاكم بر آن، استعمار گران اروپايي كه متاثر از جهان بيني انسان مداري بودند از هيچ تلاشي براي نيل به اهداف اقتصادي خود از طريق نابود كردن طبيعت و موجودات زنده فروگذار نكردند. اين مقاله كه پژوهشي مبتني بر تحقيق كتابخانه اي به شمار مي آيد، با مباني نظري آغاز مي شود و در ادامه به بررسي نمونه هاي عيني مفاهيم نظري در رمان چساپيكه مي پردازد. در همين راستا ضمن ارزيابي آثار ويرانگر ايدئولوژي انسان مداري در چارچوب نقد بوم گرا مصاديق جنگل زدايي گسترده، كه يكي از نتايج فاجعه بار رواج انسان مداري در بين اروپايي هاي ساكن آمريكاي شمالي بود، در رمان چساپيكه به تفصيل مورد بحث قرار خواهد گرفت. هدف اصلي نگارش اين مقاله به چالش كشيدن نظرات انتقادي پاره اي از پژوهشگران و انسان شناسان اروپايي در رابطه با نقش مخرب بوميان آمريكايي در از دست رفتن منابع طبيعي آمريكاي شمالي است. پژوهش حاضر ضمن تشريح نمونه هاي عيني تخريب محيط زيست در رمان مورد بررسي، نظريه هاي اين محققين را زير سوال مي برد و نشان مي دهد بوميان نه تنها نقشي در تخريب طبيعت ندارند بلكه همواره داراي دغدغه حفظ دنياي پيرامون خود و مظاهر زيبايي آن نيز هستند.