بررسي رشد فرم فضايي – كالبدي شهر با استفاده از مدل‌هاي كمي مطالعه موردي: شهر سردرود

رشد شهري در نفس خود خصلتي سركش دارد. لذا نيازمند مهار و هدايت است سياست‌گذاري رشد شهري مسئوليتي خطير است؛ زيرا ازيك‌ طرف بايد به زدودن نابساماني‌هاي بپردازد و از طرف ديگر با هدايت عقلايي ساخت‌وسازها از بروز و پيدايش ناهنجاري‌ها به‌ويژه از ابعاد كالبدي آن جلوگيري نمايد.     محدوده مورد مطالعه در اين تحقيق شهر سردرود و روش تحقيق تحليلي – تطبيقي است كه داده‌ها و اطلاعات موردنياز به‌صورت اسنادي و ميداني تهيه گرديده است. در روش تحليل داده ها از مدل هاي كمي آنتروپي نسبي، ضريب گري، موران وضريب جيني استفاده شده نتايج به‌دست‌آمده از اندازه‌گيري مدل‌هاي فضايي – كالبدي نشان‌دهنده اين است كه فرم شهر الگوي تجمع تصادفي تك‌قطبي بوده كه به سمت پراكنش شهري پيش رفته و مي‌رود و مقادير شاخص‌ها در سال 1378 و 1390 به ترتيب بدين‌صورت است: (آنتروپي نسبي =85/0، جيني= 35/0، موران =03/0، گري =05/0) و (آنتروپي نسبي= 91/0، جيني= 36/0، موران =01/0، گري =99/1). در كل، اين مقادير نشان مي‌دهد كه شهر به سمت الگوي پراكندگي پيش رفته است و موجب از بين رفتن زمين‌هاي كشاورزي و باغات شده است، به‌طوري‌كه در شهر سردرود در سال 1378 سهم باغات و اراضي كشاورزي 2/65 درصد از كاربري‌ها بوده درحالي‌كه در سال 1390 به 35/26 درصد رسيده است و به‌تبع آن ساختار فضايي و كالبدي شهر در طول زمان تغييريافته است.