ارزيابي روش‌هاي مختلف زمين‌آماري مبتني برGIS در پيش بيني و پهنه‌بندي تهاجم شوري آبخوان هاي استان آذربايجان غربي

در سفره‌هاي آب‌هاي ساحلي، گسترش داخلي آب دريا شايع‌ترين دليل براي افزايش شوري است. استان آذربايجان غربي نيز به دليل قرارگيري در كنار درياچه فوق اشباع از نمك و افت شديد آب‌هاي زيرزميني اين منطقه، در معرض تهاجم شوري قرار دارد. در اين مطالعه به‌منظور ارزيابي آثار تهاجم شوري به سفره‌هاي آب‌هاي زيرزميني استان آذربايجان غربي از روش‌هاي زمين‌آماري با مدل‌هاي مختلف استفاده شده است. به‌منظور تحليل روش‌هاي درون‌يابي از روش‌هاي كريجينگ، كوكريجينگ و معكوس فاصله (IDW) با متغيرهاي وزن داده‌شده و بدون آن استفاده گرديد. براي ارزيابي دقت مدل‌هاي تدوين‌شده تخمين‌گر زمين‌آماري، از معيارهاي آماري ضريب تبيين (R2)، جذر مربعات خطا (RMSE) و ميانگين خطاي باياس (MBE) استفاده گرديد. بر اساس نتايج نشان اين تحقيق از مدل‌هاي مختلف مورد استفاده، مدل كروي در روش كريجينگ، مدل كروي با متغير كمكي Ca در روش كوكريجينگ، مدل توان 2 در روش IDW و مدل توان 2 با متغير وزن داده‌شده Hco3، به‌عنوان بهترين مدل‌ها انتخاب گرديدند. از بين روش‌هاي استفاده شده براي درون‌يابي نسبت تهاجم شوري در منطقه موردمطالعه نيز، روش كوكريجينگ كمترين ميزان خطا را نشان داد. مقايسه نقشه‌هاي پهنه‌بندي تهاجم شوري نيز نشان مي‌دهد كه مدل معكوس فاصله نسبت به مقادير حداقل و حداكثر حساس بوده و مقادير آن‌ها را در ناحيه بيشتري از منطقه موردمطالعه نشان مي‌دهد. اين در حالي است كه مدل‌هاي كريجينگ و كوكريجينگ دقيق‌تر بوده و پهنه‌بندي را با دقت بيشتري انجام مي‌دهند.