مروري بر سازوكار حذف محصولات دارويي و مراقبت شخصي (PPCPs) از آب و پساب با پرتوهاي يونيزان

با رشد جمعيت، مصرف محصولات دارويي و مراقبت‌ شخصي (PPCPs) افزايش يافته است. PPCPsها شامل گروه متنوعي از دارو‌هاي مورد استفاده در دامپزشكي، فعاليت‌هاي كشاورزي، بهداشت و سلامت انسان مانند مسكن‌ها، آنتي‌بيوتيك‌ها، هورمون‌ها و غيره مي‌شود. به‌دليل عدم توانايي فرآيندهاي تصفيه فيزيكي مانند نانوفيلتراسيون و اسمز معكوس و زيستي مثل لجن فعال در تجزيه PPCPsها، اين نوع آلاينده‌ها وارد رودخانه‌ها، درياچه‌ها، آب زيرزميني و حتي ذخاير آب آشاميدني مي‌شوند. با گسترش فن‌آوري‌هاي نوين، پرتوهاي يون‌ساز براي تخريب PPCPsها در محيط‌هاي آبي پيشنهاد شده است. پرتوهاي يون‌ساز براي حذف و معدني كردن طيف گسترده‌اي از PPCPsها مؤثر بوده و كارايي حذف و معدني كردن بيش از 50 درصد تركيباتي مانند اسيد كلوفيبريك، متوپرولول، اسيد ديفنليك، پاراستامول، اسيد استيل ساليسيليك، استووانيلون، كتوپروفن، ايبوپروفن، ديكلوفناك، سولفامتوكسازول و كلرامفنيكل دارد. در حذف PPCPsها با پرتوهاي يون‌ساز، شناسايي محصولات حدواسط و نهايي براي يافتن سازوكارهاي حذف آنها، بهينه كردن كارايي حذف و آگاهي از پايداري و سميت مواد اصلي و محصولات فرعي توليد شده ضروري است. به‌دليل گسترش مصرف خودسرانه انواع داروها، آنتي‌بيوتيك‌ها و لوازم آرايشي و بهداشتي از يك طرف و استفاده سيستم لجن فعال براي تصفيه زيستي از در اكثر تصفيه‌خانه‌هاي فاضلاب و عدم توانايي اين سيستم در حذف آلاينده‌هاي نوظهور مانند PPCPsها از سوي ديگر، پسآب‌هاي توليد شده در تصفيه‌خانه‌هاي ايران ممكن است حاوي غلظت قابل‌توجهي از PPCPs باشند. لذا، تحقيقات ملي براي بررسي حذف PPCPs يا ديگر آلاينده‌هاي آلي با پرتوهاي يون‌ساز در مطالعات آينده مورد نياز مي‌باشد.