نگاهي اجمالي بر نسبت حكمراني خوب و حقوق بشر

حكمراني خوب مثل هر مفهوم ديگري در حوزۀ علوم اجتماعي محصول شرايط زمان و مكان خواهد بود. اين اصطلاح كه در سال پاياني دهه 1980 براي اولين بار مطرح شد، در دو سه دهۀ اخير به ‌صورت فزاينده در ادبيات حقوق عمومي، حقوق بشر، اقتصاد، مديريت و اسناد بين‌المللي به‌كار برده مي‌شود. حكمراني خوب گفتمان جديدي است كه با مؤلفه‌هايي مانند قانونمندي، مشاركت، مسئوليت‌پذيري، پاسخگويي، شفافيت، اثربخشي و كارايي تعريف مي‌شود كه در سال‌هاي اخير مورد توجه فراوان قرارگرفته است. در مقالۀ حاضر با روش توصيفي ـ تحليلي و با استفاده از منابع معتبر كتابخانه‌اي، تلاش شده است به‌طور اجمالي مفهوم اين اصطلاح و زمينه‌هاي پديد آمدن و گسترش آن را روشن كند. در اين راستا ابتدا مفهوم و بسترهاي شكل‌گيري حكمراني خوب، اهداف و پيامدهاي آن بررسي خواهد شد. آنگاه به بررسي مؤلفه‌هاي حكمراني خوب در اسناد بين‌المللي و سپس به نسبت حكمراني خوب و حقوق بشر پرداخته مي‌شود. در انتها رابطۀ اين مفهوم با حقوق بشر به‌عنوان معيار ماهوي حكمراني خوب به ‌اختصار بيان ‌شده است.