بررسي همبستگي مصرف داروهاي اعصاب و روان با مواد اعتياد آور و فاكتورهاي مرتبط با آن در دانشجويان علوم پزشكي دانشگاه آزاد زاهدان

Assessment of the association between the use of psychiatric drugs and addictive substances and related factors among medical students of Azad University in Zahedan

زمينه و هدف: مطالعات انجام گرفته در ايران و جهان حاكي از مصرف بالاي داروهاي اعصاب و روان و اعتياد آور است. به نظر مي رسد كه دانشجويان از نظر مصرف اين داروها در معرض خطر هستند. هدف مطالعه بررسي همبستگي مصرف داروهاي اعصاب و روان و اعتياد آور در دانشجويان رشته‌هاي علوم پزشكي دانشگاه آزاد زاهدان است. روش­ ها: در اين مطالعه مقطعي 260 نفر از دانشجويان رشته‌هاي مختلف علوم پزشكي دانشگاه آزاد زاهدان به روش نمونه گيري تصادفي طبقه بندي شده انتخاب و بررسي شدند. دانشجويان در مورد سابقه مصرف، نوع و نحوه تجويز دارو هاي اعصاب و روان، سابقه مراجعه به روان­پزشك و وضعيت مصرف مواد اعتياد آور مورد سوال قرار گرفتند. داده ها در نرم افزار Stata.14 با استفاده آزمون كاي دو و رگرسيون لوجستيك با ارائه نسبت شانس تحليل شد. نتايج: شيوع مصرف داروهاي اعصاب و روان و مواد اعتياد آور به ترتيب 35 % و 27/7% برآورد شد. مصرف داروهاي اعصاب و روان با ميزان مصرف مواد اعتياد اور، سابقه مراجعه به روان­پزشك، جنسيت دانشجو و وضعيت تاهل (P<0.05) و مصرف مواد اعتياد آور با جنس، رشته تحصيلي، محل سكونت و داشتن دوستان سيگاري ارتباط معني دار نشان داد (P<0.05). نتيجه­ گيري: در مقايسه با مطالعات قبلي مصرف اين داروها و مواد اعتياد آور در اين دانشجويان به نسبت بالاست. به نظر مي رسد مشاوره بيشتر با دانشجويان پزشكي و دانشجويان با سابقه مراجعه به روان­پزشك و همچنين ساكن در خانه هاي مجردي، در كاهش مصرف مواد اعتياد آور بخصوص دخانيات و مصرف خودسرانه داروهاي اعصاب و روان موثر است.

Background & Aim: The previous studies in Iran and around the world show the high consumption of psychiatric and addictive drugs. In this regard, the university students are at high risk of substance abuse. The purpose of this study was the assessment of the association between the use of psychiatric drugs and addictive substances and related factors among medical students of Azad University in Zahedan. Methods: This cross-sectional study was carried out on 260 students that were selected using stratified random sampling. The data were collected using interview and registered in questionnaire. The subjects were asked about history, type and method of prescription for consumption of psychiatric drugs, history of referring to psychologist and conditions for using addictive drugs. Data were analyzed in Stata.14 using chi square test and multiple logistic regression with Odds Ratios. Results: The prevalence of using psychiatric and addictive drugs was 35% and 27.7%, respectively. The consumption of psychiatric drugs was related to using addictive drugs, history of referring to psychologist, sex and marital status (P<0.05).On the other hand, the use of addictive drugs was related to sex, field of study, living place and having smoker friends (P<0.05). Conclusion: As compared with previous studies, the use of these drugs among university students of medical sciences is relatively high. It seems that providing themedical students with proper consultation and those with history of referring to psychiatrist and also students that live in private houses (rather than shared dormitories) can decrease the use of addictive substances, especially smoking and psychiatric drugs without prescription among the university students.