تحليل ناحيه بندي اقليمي و بررسي اثرات عناصر اقليمي بر دبي حوضه رودخانه جاجرود

Analyzing Climate Zoning and Effects of Climate Change on Discharge of Jajrood River Basin

به منظور ناحيه بندي و اثرات عناصر اقليمي دما و بارش بر دبي حوضه رودخانه جاجرود از داده ­هاي 9 ايستگاه موجود در حوضه رودخانه جاجرود استفاده شده است. با هدف ناحيه بندي اقليمي حوضه رودخانه جاجرود، تحليل چند متغيره خوشه‌اي و براي اعتبار سنجي آن تحليل مميزي مورد استفاده قرار گرفت. جهت بررسي و تحليل اثرات دما و بارش بر دبي رودخانه جاجرود از مشخصات مكاني دبي، بارش و دما در حوضه جاجرود استفاده شده است. بر اساس نتايج تحليل خوشه‌اي، منطقه مورد مطالعه به چهار زير ناحيه اقليمي مرطوب و معتدل، ناحيه خشك و معتدل، ناحيه خشك و گرم و ناحيه مرطوب و سرد تقسيم بندي شد. نتايج تحليل مكاني عناصر اقليمي بيانگر رابطه معني دارتر تغيير پذيري دبي با بارش نسبت به ديگر عناصر است. توزيع مكاني ضريب همبستگي بين دما و دبي بيانگر اين است كه ارتباط ناچيزي بين دبي و دما وجود دارد با اين تفاوت كه در بعضي از مناطق كه رابطه معني داري هم مشاهده شده است بسيار ناچيز است. در مجموع مي­توان گفت كه نوسانات دبي حوضه جاجرود بيشتر متأثر از بارش است تا دما. اين در حالي است كه با افزايش دما در نيمه جنوبي حوضه جاجرود دبي كاهش و بر عكس آن هم صادق است.

In this study, for climate zoning and determining the effects of climate change on discharge of Jajrood River Basin, data from 9 available stations in Jajrood River Basin were used. In order to create climatic zones in the Jajrood River Basin, multivariate cluster analysis was used. To validate the data, discriminant analysis was employed. For investigating the effects of temperature and precipitation on discharge of Jajrood River, spatial distribution of discharge, temperature and precipitation parameters were used. According to cluster analysis of the area under study, the basin includes a wet and temperate zone, a dry and temperate zone, a dry and warm zone, and a wet and cold zone. Results of the spatial analysis of climate parameters showed the significant relationship between discharge variations and precipitation, in relation to the other parameters. The spatial distribution of the coefficient of correlation between temperature and discharge indicates that there is low correlation between discharge and temperature. Even in areas where a significant relationship is observed, it is negligible. Generally, it can be said that the fluctuations of the Jajrood Basin are more affected by precipitation than temperature.