تدوين برنامه مداخله بهنگام مبتني بر كاركردهاي اجرايي و بررسي اثربخشي آن بر بهبود رشداجتماعي‌كودكان كم‌توان‌ ذهني آموزش‌پذير

Development Of Early Intervention Program Based On Executive Functions an‎d The Study Of Its Effectiveness On Social Performance Of Children With Intellectual Disability

مقدمه كاركردهاي اجرايي را ميتوان چتر توانمنديهاي شناختي و اجتماعي دانست. بر اين اساس كاركردهاي اجرايي از جمله بازداري رفتاري، انعطاف پذيري، سازماندهي اطلاعات، هدف گذاري و خودنظارتي مسير موفقيت تحصيلي و اجتماعي كودكان را فراهم مي­كند، با اين حال يافتههاي پژوهشي حكايت از آن دارد كه كاركردهاي اجرايي در كودكان كم توان ذهني محدوديتها و مشكلات اساسي دارد. بر اين اساس هدف اين پژوهش تدوين برنامه مداخله بهنگام مبتني بر كاركردهاي اجرايي و بررسي اثربخشي آن بر رشد اجتماعي كودكان كم­توان ذهني آموزش­پذير است. روش كار روش اين پژوهش آزمايشي با طرح پيش‌آزمون، پس آزمون و پيگيري با گروه كنترل است. جامعه آماري اين پژوهش عبارتند از تمامي كودكان كم ­توان­ ذهني آموزش­پذير باهوشبهر 50 تا 70 كه در دوره پيش دبستاني مدارس استثنايي شهر تهران مشغول به تحصيل هستند. از اين ميان تعداد 20 نفر با روش نمونه ­گيري غيرتصادفي هدفمند انتخاب و در دوگروه آزمايش(12 نفر) و گروه كنترل (8 نفر) تقسيم شدند. داده­هاي اين پژوهش كه با استفاده از نسخه نوين هوش­آزماي تهران- استنفورد- بينه و مقياس درجه بندي مهارتهاي اجتماعي رشد اجتماعي(گرشام و اليوت) گردآوري شده ­اند با استفاده از آزمون اندازه­ گيري مكرر چندمتغيري توسط نرم افزار SPSS تحليل شدند. نتايج يافته ­هاي پژوهش حاكي از آن است برنامه مداخله بهنگام مبتني بر كاركردهاي اجرايي منجر به بهبود معني­دار (P=0.001) مهارت­هاي اجتماعي در ميان كودكان كم­توان ذهني گروه آزمايش شده است. نتيجه ­گيري با توجه به يافته­ هاي اين پژوهش، پيشنهاد مي ­شود، كاركردهاي اجرايي با توجه به اهميت بسيار زيادي كه در عملكرد شناختي و اجتماعي كودكان كم توان ذهني ايفا مي­كنند، به عنوان ستون و محور مداخلات بهنگام در نظر گرفته شوند.

Introduction: Executive functions can be considered as the umbrella of cognitive and social abilities. Accordingly, executive functions such as behavioral inhibition, flexibility, information organization, targeting, and self-monitoring can provide educational and social achievement for children, however, research findings suggest that executive functions in mentally retarded children have limitations and fundamental problems . Accordingly the purpose of this study is to develop a early intervention program based on executive functions and its effectiveness on improving social development of Children with intellectual disabilities. Materials and Methods: The method of this research is experimental with pretest, post-test and follow-up with the control group. The statistical population of this study is all children with a low educational level of 50 to 70 students who are studying in the pre-school period of exceptional schools in Tehran. Among them, 20 subjects were selected by non-random sampling method and divided into two groups (n = 12) and control group (n = 8). The data of this study, which were collected using the New Version of TehranStanford-Binet Intelligence Scale and Social Growth Scale for Social Development (Gersham & Eliot), were using SPSS software for analyzed MANCOVER repeated measures test. Results: Results: The findings of the study indicate that early intervention program based on executive functions has led to a significant improvement (p= 0.001) in social skills among performance of the Children with intellectual disabilities . Conclusion: According to the findings, it is suggested that executive functions should be considered as a pillar and axis of early interventions, given the great importance they play in the cognitive and social functioning of children with intellectual disabilities.