نقش اقتصاد دانش‌بنيان در همگرايي تجاري كشورهاي اسلامي (رويكرد برون‌گرايي اقتصاد مقاومتي)

سياست‌هاي كلي اقتصاد مقاومتي با رويكردي انعطاف‌پذير، فرصت‌ساز، مولد، درون‌زا، پيشرو و برون‌گرا، بهبود مقاومت اقتصادي و دستيابي به اهداف سند چشم‌انداز بيست‌ساله ابلاغ شده است. پيشتازي در اقتصاد دانش‌بنيان و برون‌گرايي اقتصاد ايران دو ركن مهم مدنظر سياست‌هاي كلي مي‌باشند. اين مقاله براي تبيين تأثير اقتصاد دانش‌بنيان بر تقويت همگرايي‌ تجاري و برون‌گرايي اقتصادي انجام شد. بر اساس اين از مباني نظري همگرايي اقتصادي و منطقه‌اي و مدل جاذبه تعميم‌يافته براي بررسي آثار آمادگي محيطي اقتصاد دانش‌بنيان بر يكپارچگي منطقه‌اي و تقويت برون‌گرايي در ميان كشورهاي منتخب اسلامي استفاده و مدل جاذبه براي كشورهاي عضو كنفرانس اسلامي برآورد شده است. در كنار تأثير مثبت متغيرهاي توليد ناخالص داخلي و جمعيت كشورهاي ميزبان و ميهمان به‌عنوان پارامترهاي نشان‌دهنده اندازه اقتصادي و بازاري كشورها و اثر منفي متغير مسافت بر تجارت متقابل كشورهاي اسلامي منتخب كه همگي نشانگر تأييدي بر نظريه همگرايي و مباني نظري جاذبه مي‌باشند، نتايج نشان مي‌دهد شاخص تركيبي اقتصاد دانش‌بنيان طبق انتظار نظري اثر مثبت بر تجارت دوجانبه كشورهاي عضو كنفرانس اسلامي دارد؛ به‌طوري‌كه بهبود هر واحدي شاخص اقتصاد دانش‌بنيان در كشور ميزبان در حدود 5.51 ميليون دلار بر حجم تجارت دوطرفه ميان كشورهاي يادشده مي‌افزايد. اين نكته مي‌تواند دليلي بر ضرورت اصلاح نهادي و ساختاري توسعه اقتصاد دانايي‌محور و همكاري‌هاي بيشتر بين كشورهاي منطقه تلقي شود.