تأثير آموزش همتا بر علائم خوشه‌اي و خودكارآمدي در بيماران مبتلا به سرطان پستان

EFFECT OF PEER EDUCATION ON SYMPTOMS CLUSTER and SELF-EFFICACY IN PATIENTS WITH BREAST CANCER

پيش زمينه و هدف سرطان پستان شايع ترين بدخيمي شناخته شده در زنان مي باشد. اين بيماران پس از درمان، اغلب نشانه هاي ناراحت كننده اي از قبيل درد، اختلالات خواب، اضطراب و خستگي را تجربه مي كنند. درعين حال، آن ها ارتباط كمتري با ارائه دهندگان خدمات بهداشتي دارند و خودكارآمدي آن ها جهت كنترل اين علائم نقش اساسي دارد. هدف از انجام اين مطالعه تعيين تاثير آموزش توسط همتا بر علائم خوشه اي (درد، اضطراب، خستگي، اختلال خواب) و خودكارآمدي بيماران مبتلابه سرطان پستان مي باشد. مواد و روش ها اين مطالعه از نوع كار آزمايي باليني تصادفي بوده است كه 100 خانم مبتلابه سرطان پستان بر اساس جدول آماري مورگان جرسي به صورت تصادفي انتخاب و به صورت تخصيص تصادفي در گروه آزمون و كنترل قرار گرفتند. قبل و بعد از انجام مداخله پرسشنامه هاي دموگرافيك، سنجش خودكارآمدي شرر، سنجش درد، سنجش اضطراب بك، سنجش خستگي پايپر، سنجش اختلال خواب پترزبورگ جهت دو گروه تكميل گرديد. جهت گروه آزمون، آموزش توسط همتا به صورت جلسات گروهي، طي 8 جلسه اجرا گرديد و براي گروه كنترل، آموزش روتين انجام مي شد. تجزيه وتحليل داده ها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي در نرم افزار SPSS صورت گرفت. يافته ها نتايج نشان داد 50 نفر نمونه در هر گروه ازنظر سن و سابقه خانوادگي سرطان تفاوت معناداري نداشتند. نرمال بودن نمرات علائم خوشه اي و خودكارآمدي مقدار چولگي بررسي شد كه داده ها از توزيع نرمال پيروي مي كرد. مقايسه ميانگين نمرات علائم خوشه اي در پس آزمون ازنظر درك افراد از درد، اضطراب، خستگي و كيفيت خواب بين گروه آزمون و كنترل تفاوت معني داري نشان داد (05/0>P). و همچنين ميانگين نمره خودكارآمدي گروه آزمون و كنترل بعدا از مطالعه تفاوت معني داري داشت (05/0>P). بحث و نتيجه گيري بر اساس نتايج آموزش توسط همتا علائم خوشه اي و خودكارآمدي را در بيماران مبتلابه سرطان پستان بهبود داده بود؛ بنابراين به پرستاران و متخصصين حوزه سلامتي توصيه مي شود ضمن حمايت از تشكيل گروه هاي حمايت و آموزش توسط آن ها به مددجويان، به عنوان روش مكمل در كنار ساير مداخلات مراقبتي به كارگيرند

Background & Aims: The number of survivors of breast cancer is increasing due to improvements in early detection and treatment. However, after treatment, the survivors often experience Unpleasant symptoms such as pain, sleep disorders, anxiety, and fatigue, which are referred to as cluster symptoms. These symptoms influence the patient's functional status and self-efficacy. Peer education can use to improve of well-being and self-efficacy, as well as to reduce the unpleasant physical and psychological symptoms of breast cancer patients. The purpose of this study was to determine the effect of peer education on cluster symptoms and self-efficacy in breast cancer patients in the experimental and control groups with a comparison design before and after. Materials & Methods: This study was a randomized clinical trial. The sample was 100 women with breast cancer. That were selected randomly and assigned to two groups of test and control. Before and after the intervention, demographic questionnaires, Sherer self-efficacy, Scherer self-efficacy, McGill Pain Questionnaire, Beck Anxiety Measurement, Piper Fatigue scale, Pittsburgh Sleep Quality Index were completed for both groups. The training was carried out by a peer group during 8 sessions. The data analysis was done with descriptive and inferential statistics in SPSS software. Results: Findings showed that 50 patients in each group did not have a significant difference in age and family history of cancer. The mean score of cluster symptoms in post-test in control group and test group respectively were the pain severity 49.89 ± 5.31 & 41.9 ± 5.68, the anxiety 34.34 ± 9.62 &27.82±10.06 and the fatigue123.15±16.72 & 96.18±48.51. The sleep quality was 10.46 ± 1.71 & 7.01 ± 1.47. The mean score of self-efficacy in post-test in control group and test group was 61.32 ± 12.26 & 61.38±12.26, which was significantly different in all cases (P <0.05).