بررسي شاخص هاي رقابتي و عملكرد در كشت مخلوط تأخيري جو Hordeum vulgare L.)) با نخود Cicer arietinum L.)) در شرايط تنش كم‌آبي انتهاي فصل

به‌منظور بررسي اثر تنش كم‌آبي انتهاي فصل بر عملكرد و برخي شاخص هاي رقابتي در كشت مخلوط تأخيري جو با نخود آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي داراب، دانشگاه شيراز در سال زراعي 97-1396 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل تنش كم‌آبي در دو سطح (آبياري مطلوب و قطع آبياري در مرحله شيري شدن دانه جو) به‌عنوان عامل اصلي و تركيب هاي مختلف كشت مخلوط تأخيري با هشت سطح شامل: كشت خالص جو در آذر و دي ماه، كشت خالص نخود در آذرماه و دي ماه، كشت مخلوط جو + نخود در آذرماه ، كشت مخلوط جو + نخود در دي ماه، كشت مخلوط جو در آذرماه + نخود در دي ماه و كشت مخلوط جو در دي ماه + نخود در آذرماه به‌روش سري جايگزيني با نسبت 1 به 1 به‌صورت رديفي به‌عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد كه تنش كم‌آبي انتهاي فصل بر شاخص هاي نسبت برابري زمين كل، نسبت رقابتي و عملكرد نخود اثر معني داري گذاشت. بيش‌ترين و كم‌ترين درصد كاهش عملكرد دانه نخود با 80 و 16.1 درصد در تك كشتي هاي نخود دي و نخود آذرماه به دست آمد. تنش كم‌آبي باعث افزايش 58 و 25 درصدي نسبت برابري زمين نخود و كل نسبت به شرايط آبياري مطلوب گرديد. در شرايط آبياري مطلوب و تنش آبي گياه جو جزء غالب و نخود جزء مغلوب بودند. هم‌چنين در شرايط تنش كم‌آبي كشت مخلوط جو در آذر + نخود در دي ماه با نسبت رقابتي 0.68 كم‌ترين ميزان نسبت رقابتي را نسبت به ساير تيمارهاي نخود داشت به‌گونه اي كه نخود دي ماه مي تواند براي كشت به عنوان گياه دوم همراه جو آذرماه مناسب باشد. در اين آزمايش غالبيت گياه جو در تمامي الگوهاي كشت مخلوط بيش‌تر از غالبيت نخود بود. شاخص بهره وري سيستم در تمامي تيمارهاي كشت مخلوط مثبت بود. به‌طور كلي، كشت مخلوط جو درآذر + نخود در دي ماه در شرايط تنش كم‌آبي به دليل داشتن بالاترين نسبت برابري زمين نخود و كل و هم‌چنين داشتن پايين ترين نسبت رقابتي نسبت به ساير تيمارها مي تواند براي كشت در منطقه داراب توصيه گردد.