گفتمان هاي آلودگي هوا در كلانشهر تهران (گفتمان دولت ملي در برابر گفتمان دولت محلي)

بحث آلودگي هوا و بحران محيط زيست شهر تهران در سال هاي گذشته به يكي از دغدغه هاي اصلي متوليان و مسئولان ملي و شهري تبديل شده است كه تلاش براي شناخت جنبه هاي بحران در كنار عوامل تأثيرگذار در ايجاد شرايط كنوني در مطالعات علمي اهميت دو چنداني يافته است. مقاله حاضر با استفاده از تحليل گفتمان به دنبال بررسي دو گفتمان دولت ملي (دولت يازدهم، 13961392) و دولت محلي – شهرداري) دوره آقاي قاليباف از سال 1392 تا 1396) در زمينه آلودگي هوا و تخريب محيط زيست تهران است. دولت ملي و دولت محلي هركدام وظايف و تأثيراتي بر محيط زيست و كيفيت زندگي شهروندان تهران دارند كه به دنبال نشان دادن عملكرد خود در اين زمينه هستند و از اينرو هر كدام در چارچوب گفتمان خود به دنبال برجسته سازي و يا غيريت سازي برخي جنبه ها در ارتباط با عوامل آلودگي و راهكارهاي كاهش آن هستند؛ كه هر كدام از ابزار بازنمايي نيز در جهت اهداف خود استفاده مي نمايند. نتايج تحليل گفتمان نشان مي دهد كه گفتمان دولت محلي با برجسته كردن دال مركزي حمل ونقل عمومي (آن هم بخش مترو، و نه كل سيستم حمل ونقل عمومي) و گفتمان دولت ملي با توسل بر گفتمان فن گرايي، دال مركزي كيفيت و نظارت را برجسته مي كند. تحليل گفتمان نشان داد كه دولت ملي و دولت محلي با برجسته كردن بخشي از واقعيت به دنبال ايجاد هژموني هستند تا به جامعه اينطور وانمود كنند كه بازنمايي آنها صحيح بوده و مديريت آنها موفق بوده است. همچنين، برخي از مسائل در دو گفتمان مذكور به حاشيه رانده شده و به غايب يا غيريت تبديل مي شوند؛ كه موضوع كمك و سهم دولت به حمل ونقل عمومي كلانشهرها در گفتمان دولت ملي به حاشيه رانده شده و به نوعي غايب ظاهري تبديل مي گردد و بحث تأثير برج سازي، بلندمرتبه سازي و مديريت ترافيك شهري ناشي از كاربري اراضي در گفتمان دولت محلي از طريق غيرعلمي يا سياسي كاري خوانده شدن آن سركوب شده و به غيريت تبديل مي گردد. نتايج تحقيق حاكي از اين است كه نقش مردم و مديريت يكپارچه به عنوان دال تهي هر دو گفتمان قابل شناسايي مي باشد.