تحليل آماري-همديدي امواج سرمايشي و فراگير شمال‏ غرب ايران

هدف از اين پژوهش تحليل الگوهاي همديدي تداوم سه‏روزه امواج سرمايشي شمال ‏غرب ايران طي دهه‏هاي اخير است. براي اجراي آن، از داده‏هاي ميانگين دماي روزانه 44 ايستگاه همديدي شمال ‏غرب طي بازۀ زماني 1980 تا 2010 استفاده شد. داده‏هاي دماي روزانه به كمك روش درون‏يابي فضايي كريجينگ و با استفاده از امكانات برنامه‏نويسي محيط نرم‏افزار Matlabدر ياخته‏هايي با ابعاد 15×15 كيلومتر درون‏يابي شد و سرانجام 5082 ياخته به‏دست آمد. سپس، با استفاده از آستانه تعريف‏شده، 1196 روز سرد انتخاب شد و با استفاده از روش ادغام وارد (draw) برنامه خوشه‏بندي پراكندگي روزهاي به‏دست‏آمده به چهار الگو تقسيم شد و نتايج آن‏ در نرم‏افزار Surferترسيم گرديد. نتايج اين الگوها نشان داد بيشتر سرماهاي فراگير شمال ‏غرب بر اثر شكل‏گيري الگوي پُرفشار سيبري در سطح زمين ايجاد شده‏ است. نحوه آرايش دو سامانه پُرفشار سيبري و پُرفشارهاي مهاجر غربي نقش بسيار مهمي در هدايت هواي سرد عرض‏هاي شمالي به سمت شمال‏ غرب ايفا كرده‏اند. در بيشتر الگوها مهم‏ترين پديده و عامل اصلي وقوع سرما استقرار ناوۀ عميق بر روي منطقه است. در بقيۀ موارد قرارگيري كم‏فشار‏ جنب قطبي در مناطق شمالي اروپا و روسيه موجب شده هواي سرد قطبي به سمت عرض‏هاي پايين‏تر و شمال ‏غرب حركت كند.