بررسي سناريوهاي محتمل شكل گيري شهر نوآور در كلانشهر مشهد با تاكيد بر افق 1404

Study of possible scenarios shaping innovative city in Mashhad metropolis with emphasis on 1404 vision

هدف اين تحقيق بررسي وضع موجود فضاهاي نوآورانه توليد شده‌ توسط پروژه‌هاي سازمان­هاي شهري، پيش­بيني آينده فضاهاي نوآورانه در شهر مشهد با استفاده از سناريوهاي مرتبط در اين راستا كه باعث توسعه راهبردهاي مورد نياز و در نهايت منجر به شكل­گيري شهر نوآور در مشهد مي­شود. به منظور بررسي سناريوهاي محتمل شكل­گيري شهر نوآور در كلانشهر مشهد، عوامل كليدي و عوامل موثر شكل­گيري شهر نوآور با توجه به مطالعه كتب و مقالات و تحقيقات پيشين و نظر سنجي از متخصصين و اساتيد، در سه بعد اصلي و 43 گويه شناسايي و تنظيم شده است. جامعه آماري در اين پژوهش كارشناسان سازمان­هاي شهري درگير در تهيه و تدوين پروژه­ها در مشهد شامل: شركت شهرك­هاي صنعتي، دانشگاه فردوسي، سازمان راه و شهرسازي و شهرداري مشهد و ابزار پژوهش پرسشنامه و مصاحبه مي­باشد. اين پژوهش از نظر هدف از نوع تحقيقات كاربردي و از نظر ماهيت و روش، از نوع تحقيقات توصيفي – تحليلي (آميخته از نوع متوالي) بوده و بر اساس فرآيند سناريو­نگاري شش­گام مي­باشد. به منظور تحليل يافته­هاي كمي به دليل نرمال بودن توزيع داده­ها، از آزمون تي استفاده و پيشران­هاي بحراني استخراج شدند. سپس پيشران­ها در اختيار مصاحبه­شوندگان كه با روش گلوله برفي انتخاب و مصاحبه­ها به وسيله آناليز موضوعي تجزيه و تحليل شده و چهار سناريو تدوين شد. نتايج حاصل كه بر اساس مطلوبترين گويه­هاي وضع موجود نوآوري و با توجه به آزمون تي تست بوده، توليد فضاي نوآور در بعد محلي تقريبا مطلوب بوده اما در بعد جهاني و انتقال دانش و در رقابت با ساير شهرهاي دنيا به دليل تحريم­هاي بين­المللي كارآيي چنداني نداشته است. بنابراين سرمايه گذاري وسيع مادي و معنوي در چهار حوزه صنعت، دانشگاه، شهرداري و راه و شهرسازي براي رسيدن به سناريو طلايي نياز است و در ادامه راهبردهايي پيشنهاد شده كه در آن­ها بايد ميان زيرساخت­هاي محلي، شبكه و تعاملات و سياستگذاري­ها هم در بعد كلان و هم در بعد محلي يك گره خوردگي و يكپارچگي وجود داشته باشد.

In order to compete in the international arena, cities attempt to enhance their infrastructures to encourage innovation. In all successful and innovative cities, there are three effective levels including creative people, urban organizations (which act as mediator), and national and international companies. In fact, these intermediate organizations play the role of an interconnector between creative people with new ideas and national and international companies (for commercializing new and creative ideas and having economic development). The purpose of this research is to predict the future of Mashhad and propound related scenarios about the relation between the three above-mentioned levels in vision 1404, and finally develop the strategies required for achieving the desirable scenario of innovative city formation in Mashhad. This is a fundamental applied research in terms of purpose and descriptive-analytical (consecutive mixed method) in terms of nature and methodology, which has used scenario-planning in six steps. Data were extracted using questionnaire and semi-structured interview. After analyzing the data, four scenarios were planned, and finally the scenario of the golden city was selected as the desirable scenario and several strategies were suggested for achieving such a scenario.