بررسي نقش و جايگاه ايل لشني در تحوّلات ايالت فارس از اواخر صفويه تا پايان قاجاريه

A Study of Role and Status of the Lashani Tribe in the Fars Province from Late Safavid to the End of Qajar Era

لشني، به عنوان يكي از ايلات كوچك فارس، دوران پرفراز و نشيبي را طي نموده است. از اين ايل اولين بار در منابع اواخر دورة صفويه نام برده شده كه در مبارزه عليه افغان‌ها شركت نمودند. با قدرت‌گيري كريم‌خان زند و حضور وي در فارس، لشني‌ها با وي متحد و جزئي از ايل زند شدند. در اوايل دورة قاجار بخشي از لشني‌ها به ديگر مناطق تبعيد و اكثر ايشان در قشقايي پناهنده شدند. در سال 1291ق، پس از جدايي از قشقايي‌ها، اين ايل كه به عنوان تيول به خاندان حكمت واگذار شده بود، در حوادث فارس علي‌الخصوص مبارزه عليه پليس جنوب نقش پررنگي ايفا كرد. اين سؤال مطرح شده است كه اين ايل در ولايت فارس از اواخر دورة صفويه تا پايان حكومت قاجار چه نقش و جايگاهي داشته است؟ در پاسخ اين فرضيه آمده كه لشني‌ها ايل كوچكي بودند كه سال‌ها پيش از شكل‌گيري حكومت زند در فارس ساكن بودند و در فراز و نشيب تاريخي، هرگاه با افراد، حكومت‌ها و قبايل قدرتمند پيوند و ارتباط مي‌يافتند در تحوّلات و حوادث فارس تأثيرگذار بودند. اين پژوهش سعي بر آن دارد تا به روش تحليلي و توصيفي و براساس منابع مكتوب و ميداني نقش و جايگاه لشني‌ها در فارس را از اواخر صفويه تا پايان قاجار بررسي كند.

Lashani, as one of the small tribe of Fars, has gone through a tumultuous period . The tribe was first mentioned in the late sources of Safavid period when they participated in the fight against the Afghans. Gaining power by Karim khan Zand and his presence in the Fars province, they allied with him and constituted a part of his army. Early in the Qajar period, some groups of Lashanies were exiled to other areas and majority of them took refuge to Qashqai. In 1291, after the separation of the Qashqai, the tribe, which had been assigned as a Toyul (fief/feud) to Hekmat family, played a prominent role in the events of Fars, particularly in the struggle against the southern police. However, they played a prominent role in Fars events, especially in fighting against South Persia Rifles (S.P.R). This question has been raised: What role has this tribe played in the province of Fars from the late Safavid period to the end of the Qajar era? In response to this hypothesis, Lashani was a small tribe who had lived in Persia for many years before the Zand dynasty was formed, and in historical ups and downs when connected with people, governments and tribes of power influenced by developments and events in Fars. This study based on descriptive-analytical method and historical texts and field research set out to investigate role and status of Lashanies in Fars from late Safavid up to the end of Qajar dynasty.