تبيين كاركرد مقاربه «خواستن» به‌عنوان معادلي گويا براي فعل مقاربه «كاد» در ترجمه فارسي قرآن‌كريم

در ترجمه‌هاي فارسي قرآن‌كريم براي فعل «كاد» و صيغه‌هاي مختلف آن كه مسئله‌اي بحث‌برانگيز در آثار نحوي، تفسيري و تحقيقي است، معادل‌هاي متعددي برگزيده‌ شده است. يكي از اين معادل‌ها، ساخت هاي فعلي مصدر «خواستن» است كه در برخي از ترجمه‌هاي كهن و معاصر انتخاب شده‌است. پژوهش حاضر با بررسي ترجمه‌هاي مذكور و با دامنه‌اي محدود در 60 ترجمه منثور، به اين مسئله مي‌پردازد كه آيا «خواستن» مي‌تواند بار معنايي «كاد» را در ترجمه آيات قرآن انتقال دهد و كاركرد دقيق آن را عهده‌دار شود يا خير؟ براي پاسخ به اين پرسش، پس از بيان ويژگي‌هاي نحوي و بلاغي فعل «كاد» در زبان عربي، ويژگي‌هاي «خواستن» در دستور زبان فارسي ارزيابي و كاركرد بلاغي آن بررسي مي‌شود. سپس با رويكردي تحليلي تطبيقي، آياتي كه «خواستن» را به‌عنوان برابر فارسي «كاد» مي‌پذيرد، شناسايي و با اقامه دلايل نحوي بلاغي، كاركرد مقاربه «خواستن» به‌عنوان يكي از برابرهاي معنايي مناسب براي فعل «كاد» در ترجمه قرآن، تبيين مي‌شود. يافته‌هاي پژوهش حاضر دال بر اين است كه فعل «كاد» با احتواي مفهوم كلي مقاربه‌الامر، در برخي آيات، حامل معناي اراده كردن، ميل داشتن و قصد‌ داشتن براي انجام دادن فعلي ديگر است و در برخي آيات، حامل معناي پيش‌بيني، توقع، انتظار، امكان و احتمال وقوع فعلي ديگر كه در هر دو مورد، «خواستن» با احتواي مفاهيم مشابه و متعارف در زبان فارسي، مي‌تواند بار معنايي «كاد» در آيات مورد نظر را  انتقال دهد و كاركرد آن را  متناسب با ساختار زبان فارسي، بر عهده گيرد.