تدوين مدل بلوغ فرايندپذيري و فناوري اطلاعات در واحد حسابداري

ابزارهاي فناوري اطلاعات، بازوهاي توانمند واحد حسابداري در جمع آوري، پردازش و گزارشگري اطلاعات هستند و اين واحد را قادر مي سازند تا مسئوليت هاي خود را با صحت بيشتر و كيفيت و سرعت بالاتر انجام دهد. يكي از پيش شرط هاي اصلي لازم براي استقرار سيستم هاي اطلاعاتي در واحد حسابداري، وجود فرايندهاي منظم و ساختار يافته اي است كه بستر مناسب را براي استقرار آن ها فراهم آورد. بايد توجه داشت كه صرف وجود ابزارهاي پيشرفته ي فناوري اطلاعات ، تضمين كننده ي بالا رفتن كيفيت عملكرد واحد حسابداري نيست، بلكه چگونگي استفاده از اين ابزارها در عمل و ميزان بهره برداري از آن ها، عامل اصلي تعيين كننده ي بلوغ واحد حسابداري در اين حوزه است. هدف اصلي پژوهش حاضر، تدوين مدل بلوغ فرايندپذيري و فناوري اطلاعات براي واحد حسابداري در شركت هاي پذيرفته شده در بازار سرمايه ي ايران است. جامعه ي آماري پژوهش، شامل مديران مالي، حسابرسان داخلي، تحليلگران سيستم هاي مالي، شركاي موسسات حسابرسي، و مدير عامل شركت ها است كه با روش گلوله برفي، 27 نمونه انتخاب شدند و با آن ها مصاحبه انجام شد. سپس داده هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل تِم، مورد تحليل و بررسي قرار گرفتند. تِم هاي استخراج شده، در قالب مدل بلوغ CMMI، طبقه بندي شدند و مدل پژوهش تدوين گرديد. به منظور اعتباربخشي به مدل نيز از روش هاي اجماع داده ها، كنترل اعضا، و معيارهاي مقبوليت كوربين و استراوس استفاده شده است. يافته هاي پژوهش نشان دادند كه بلوغ فرايندپذيري در واحد حسابداري داراي پنج سطح (1) فرايندهاي غيررسمي، (2) توسعه رسمي سازي فرايندها، (3) يكپارچه سازي و خودكار كردن فرايندهاي اصلي، (4) همراستا كردن فرايندها با استراتژي ها، مديريت فرايندهاي غيررسمي و استثناها، و (5) بهبود مستمر فرايندها (از خوب به عالي) است. بلوغ فناوري اطلاعات نيز طي داراي پنج سطح (1) نرم افزارهاي حسابداري مالي يا دفترداري، (2) راه كارهاي نرم افزاري مالي، اداري، و بازرگاني، (3) راه كارهاي نرم افزاري يكپارچه (4) راه كارهاي مبتني بر نگرش ERP، و (5) راه كارهاي نرم افزاري مبتني بر هوش مصنوعي (AI) است.