چسبندگي هزينه و اينرسي هزينه: مدل دو محرك هزينه‌اي از رفتار نامتقارن هزينه‌ها

با توجه به مدل رفتار نامتقارن هزينه، مديران نقشي فعال در تعيين رفتار هزينه با افزودن يا حذف منابع همزمان با تغييرات در حجم فعاليت دارند. مدل‌هاي رفتار نامتقارن هزينه در پژوهش‌هاي پيشين، چگونگي رفتار هزينه‌ها با تغييرات در فروش را به عنوان محركي براي تغيير در حجم فعاليت در نظر گرفته‌اند. اين پژوهش با معرفي و بكارگيري مفهوم اينرسي هزينه در تبيين رفتار نامتقارن هزينه‌ها سعي در بسط مباني نظري و پژوهش‌هاي پيشين در اين موضوع را دارد. اين مورد با افزودن محرك تغييرات در اموال، ماشين‌آلات و تجهيزات به مدل اندرسون و همكاران (2003) انجام شده است. نمونه آماري پژوهش شامل 130 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زماني 1394-1382 است. نتايج حاصل از آزمون فرضيه‌ها نشان داد كه مدل بسط يافته داراي توان توضيح‌دهندگي بيشتري در چسبندگي هزينه‌ها نسبت به مدل پيشين است. افزون بر اين، فرضيه‌ي بيشتر بودن اينرسي هزينه نسبت به چسبندگي هزينه در مدل بسط يافته تاييد نشد. همچنين نتايج پژوهش نشان داد كه روند تغييرات فروش سال‌هاي قبل در شكل‌گيري انتظارات مديران تاثيرگذار است به گونه‌اي كه با توجه به روند صعودي (نزولي) فروش سال‌هاي قبل ديدگاه مديران نسبت به سطح عملكرد دوره آتي خوش‌بينانه (بدبينانه) مي‌شود و انتظار دارند كه روند صعودي (نزولي) شامل عملكرد دوره آتي نيز شود. در شرايط خوش‌بينانه (بدبينانه) مديران تمايل بيش‌تري (كمتري) به نگهداري منابع مازاد، حتي در صورت كاهش عملكرد دوره جاري، نشان مي‌دهند و در نهايت باعث ايجاد چسبندگي (ضد چسبندگي) هزينه‌ها مي‌شود.