بررسي فراواني خود درماني و عوامل مؤثر بر آن در دانش‌جويان و جوانان هم‌سال شهر بوكان در سال 1395: يك مطالعه توصيفي

The Frequency of Self-medication and Its Effective Factors in Students and Their Peer Group in the City of Boukan in 2016: A Descriptive Study

زمينه و هدف: خود درماني به عنوان معمول­ترين شكل خود مراقبتي تلقي مي­شود كه مي­ تواند سلامتي افراد مختلف جامعه مخصوصاً دانش­جويان كه در محيطي مستعدتر جهت مصرف داروها هستند را به خطر بياندازد. مطالعه حاضر با هدف تعيين فراواني خود درماني و عوامل مؤثر بر آن در دانش­جويان و جوانان هم­سال شهر بوكان در سال 1395 انجام شده است. مواد و روش­ها: در اين پژوهش توصيفي، 600 نفر از دانش­جويان و افراد هم­سال غير دانشجو شهر بوكان در سال 1395 به صورت مساوي به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي و تصادفي ساده انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوري اطلاعات پرسش‌نامه پژوهش گر ساخته بود. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون‌هاي آماري t مستقل و مجذور كاي استفاده شد. يافته­ ها: ميانگين و انحراف معيار سني دانش­جويان و افراد هم­سال به ترتيب 3/10 ± 21/40 و 3/39 ± 23/44 سال بود (0/122 =P). نتايج نشان داد كه بين دو گروه از نظر ميزان مصرف خود سرانه دارو تفاوت معني­ دار آماري وجود ندارد (0/448 =P). هم­چنين بيش­ترين داروهاي مصرفي در كل افراد شركت كننده در مطالعه، استامينوفن، قرص سرماخوردگي و آنتي‌بيوتيك­ها بودند. عدم لزوم مراجعه به پزشك، نداشتن وقت جهت مراجعه به مراكز درماني و مهم تلقي نكردن بيماري از شايع‌ترين علل خود درماني گزارش شده بود. نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه نشان داد كه مصرف خودسرانه انواع داروها بالاست، لذا تدوين برنامه­هاي آموزشي و پيش­گيري جهت كاهش اين رفتار نامناسب و گنجاندن آن در برنامه ­هاي آتي سازمان­هاي مربوطه مي‌تواند كارآمد باشد

Background and Objectives: Self-medication is considered as the most common form of self-care, which can compromise the health of various people in the community, especially students who are in a more prone environment for taking medications. The aim of this study was to investigate the frequency of self-medication and the factors affecting it among students and peers in Boukan city in 2016. Materials and Methods: In this descriptive study, 600 students and nonstudent peer group of Boukan city were selected using cluster sampling and simple random sampling and studied in 2016. Data was collected using a researcher-made questionnaire and analyzed using independent t-test and chi-square test. Results: The mean and standard deviation of students' and peer group’s age were 21.41 ± 3.10 and 23.44±3.39 years (p=0.122), respectively. The results showed that there was no significant difference between the two groups in terms of arbitrary use of drugs (p=0.448). Also, the most commonly used drugs in the studied participants were Acetaminophen, Cold tablets and Antibiotics. The unnecessary need to see a doctor, having no time to visit health centers and not considering the disease important were reported as the most common causes of self-medication. Conclusion: The results of this study showed that there is a high degree of arbitrary use of drugs. Therefore, it is necessary to develop training and prevention programs to reduce this inappropriate behavior and to incorporate it in the future programs of the relevant organizations.