شبه كوفي : بازتاب هنر اسلامي در هنر بيزانس

Pseudo-Kufi: Reflection of the Islamic Art in the Byzantine Art

خوشنويسي از آغاز در تمدن اسلامي به خاطر كتابت قرآن كريم اهميت بسياري داشت. حضور و بكارگيري خط كوفي به عنوان يكي از رايج ترين شيوه هاي خوشنويسي در قرون اوليه اسلامي با داشتن خصوصيات بصري و مفهومي خاص خود در كليساها و صومعه هاي يوناني قرن هاي دهم و يازدهم ميلادي (چهارم و پنجم هجري) سوالات بسياري را در مورد علت بكارگيري اين عنصر خارجي در هنر مذهبي بيزانسي مطرح نموده است. پژوهش حاضر به روش تاريخي - تحليلي تلاش دارد تا با توجه به زمينه هاي آشنايي بيزانسي ها با اين خط، به علت و چرايي به كارگيري اين عنصر بيگانه در هنر مذهبي بيزانس بپردازد. هدف از انجام اين تحقيق، تحليل خط كوفي از منظر بصري و مفهومي در برخي از آثار هنري بيزانسي است. نتايح حاصله نشان مي دهد كه در نمونه هاي مورد بررسي، كيفيت طلسم گونگي خط و ارتباط معنايي كلمات قرآني با مفاهيم شمايل نگاري بيزانسي، منجر به استفاده از اين سبك خوشنويسي در هنر و معماري بيزانسي شده است.

Calligraphy was very important from the beginning in Islamic civilization because of the Rasm of the Holy Quran. The presence and application of the Kufic script, as one of the most common forms of calligraphy in the early Islamic age, with its own visual and conceptual features in the Greek churches and monasteries of the tenth and eleventh centuries (fourth and fifth centuries (AH)) raises many questions about the reason for using this foreign element in the Byzantine religious art. The present study attempts to analyze the historical reasons for the Byzantines familiarity with this line in order to study the reasons for using this alien element in the Byzantine religious art. The purpose of this study is to analyze the Kufic script from visual and conceptual perspectives in some Byzantine artworks. The results show that in the studied samples the quality of line spellings and the semantic relation of the Quranic words with the concepts of the Byzantine iconography led to the use of this style of calligraphy in the Byzantine art and architecture.