قلمرو مسئوليت اشخاص در فرض سرايت جنايت

از پديده‌هاي شايع و معمول در مسئلۀ جنايات بر اعضاي بدن، موضوع «سرايت جنايت» است. جنايت بر يك عضو، گاه به‌واسطۀ تسري، موجب زوال منفعت آن عضو يا زوال عضو ديگر يا زوال منفعت عضو ديگر و حتي گاه موجب جنايت بر نفس و در نهايت قتل مجنيٌ‌عليه مي‌شود. مسئلۀ سرايت جنايت از جهات متعدد موضوع تحقيقات فقهي و پژوهش‌هاي حقوقي بوده است. موضوع اين مقاله تبيين «قلمرو مسئوليت اشخاص» در فرض وقوع جنايت ناشي از سرايت و تعيين شخصِ مسئول بر اساس ضوابط فقهي و اجتهادي خواهد بود. مخلص مختار نگارنده آن است كه مسئوليت چنين جنايتي همواره بر عهدۀ جاني نيست، بلكه اين مسئوليت به اعتبار فعل، ترك فعل و وضعيت خاص موجب سرايت و نيز به اعتبار انتساب اين فعل يا ترك، به هر يك از جاني، مجنيٌ‌عليه يا شخص ثالث متفاوت است.