كليدواژه :
محاسبات بيوتات , احمدشاه , كاخ گلستان , بيوتات سلطنتي , اموال دولتي
چكيده فارسي :
عنوان اموال دولتي اصطلاح تازه اي بود كه پس از پايان استبداد صغير و به منظور نظارت دقيق به تمامي اموال دولت ايران اعم از دستگاه سلطنت و دولت آن اطلاق شد. به عبارت ديگر، اين اصطلاح برخلاف گذشته، اموال اختصاصي پادشاه را نيز در بر مي گرفت. پيش از اين، اصطلاح متداول براي اين اموال واژه بيوتات سلطنتي بود. پس از اين تغييرات، در مكاتبات رسمي از عنوان اموال دولتي استفاده مي شد؛ اما عنوان ريشه دار بيوتات سلطنتي همچنان متداول بود. بيوتات مجموعه اي از واحدهاي خدماتي دربار و مسئول رسيدگي به امور شخصي شاه بود كه از دوره هاي پيش از سلسله قاجاريه نيز در دربار حكومت ها فعاليت مي كردند و هر بخش از بيوتات متناسب با وظايف خود، اموالي در اختيار داشتند. دربار و بيوتات دوره قاجاريه كه مسئول نگهداري اموال ارزشمند دربار بود، در كاخ گلستان قرار داشت و تشكيلات گذشته با تغييراتي نوين متناسب با نيازهاي دوره قاجار شكل گرفتند. انتظام شكل گرفته در بيوتات از دوره مظفري به بعد نابسامان شد. در دوره احمدشاه نيز وضعيت اموال دولتي و نفيس كاخ گلستان و بيوتات نامناسب بود و صاحب جمعان مسئوليت خود را به درستي انجام نمي دادند و گاه خود جزو سارقين اموال دولتي بودند.پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از اسناد تاريخي، وضعيت اين اموال را در دوره احمدشاه بررسي كند و مشخص نمايد اقدامات صورت گرفته توسط اهرم هاي نظارتي براي حفظ اين اموال تا چه ميزان موفقيت آميز بوده است. روش تحقيق در پژوهش حاضر، كتابخانه اي و تطبيق و تحليل منابع، به ويژه منابع اسنادي بوده است. در اين تحقيق تاريخي، پس از جمع آوري اطلاعات لازم، به سازمان دهي اطلاعات و تجزيه وتحليل آنها پرداخته شده است.
چكيده لاتين :
The title of state properties was a new term that, after the end of Mohammad Ali Shah's despotism, was used to accurately monitor all the properties of Iranian government, including the monarchy and its government. In other words, the term, unlike in the past, included the royal properties. Previously, the common term for this properties was the word Boyutat (Royal Households). After these changes, the title of State Properties was used in the official correspondences, but the rooted title, Boyutat, was still common. Boyutat was a set of service units in the courts that had responsibility of doing of Shah personal tasks and also functioned at the courts of pre-Qajar dynasties. Each section of Boyutat had properties in proportion to their duties. The court and Boyutat of Qajar period, which was responsible for keeping the valuable properties of court, was located at the Golestan palace, and the past structures was changed by a modern evolution in proportion to the needs of Qajar period. The formed discipline in Boyutat was disrupted from Mozaffar-e-Din Shah's period. During Ahmad Shah period, the status of state properties of Golestan palace and Boyutat was inappropriate and the chamberlains didn't carry out their responsibility properly and sometimes they themselves were robbers of state properties. This paper attempts to study the status of state properties, which was in unsuitable situation during Ahmad Shah period, and reveals how much the attempts of supervisory arms were successful for protecting the royal and state properties. The study has employed field and library research, comparison and analysis of existing sources, especially documentary sources. In this historical study, after collecting the necessary data, they are organized, analyzed and finally conclusions are drawn.
