تواتر تاريخي در حوزه قرآن و حديث (با تأكيد بر نقد ديدگاه خاورشناسان و اخباريان)

رويكرد تاريخي نگري خاورشناسان در ورود به مسائل ديني و از جمله علوم قرآني به‌ويژه مسئله تاريخ و تفسير قرآن كريم، با آسيب جدي عدم نگاه ساختاري به مكتب تاريخ‌نگاري اسلامي مواجه است. اين رويكرد البته در محافل اخباري گري نيز مشاهده مي‌شود. علت اين آسيب را مي‌توان تفكيك تاريخ از حديث و ارائه تعريفي ناقص از مفهوم حديث دانست. تواتر تاريخي نيز يكي از شاخصه‌هاي تاريخ‌نگاري اسلامي است كه در رويكرد تاريخي نگري بايد موردتوجه باشد. تواتر، اصطلاحي اسلامي است كه بر مبناي آن اعتبار تاريخ بيشتر از آنكه بر گزاره‌هاي منفرد تاريخي باشد بر متواترات تاريخي بنا نهاده شده است. تواتر تاريخي البته توسعه معنايي دارد و صرفاً شامل تواتر لفظي نمي‌شود. تحليل‌هاي خاورشناسان و رويكرد اخباريان در حوزه تاريخ قرآن و روايات تفسيري تاريخي، به مسئله تواتر بي‌توجه بوده و يكان يكان اخبار تاريخي را صرفاً بر مبناي مقام بيانشان، مبناي تحليل خود قرار داده‌اند.