رعايت استانداردهاي نشر موسسه بين المللي ايزو در نشريه هاي فارسي رشته تاريخ

Applying the Publishing Standards of the International Institute of ISO in Persian Journals of History

مقالات فارسي منتشرشده در حوزه هاي علوم مختلف و انتشار آن به صورت چاپي و الكترونيك، از قواعد و قوانين خاصي پيروي مي كند. قواعد حاكم بر نگارش و نشر مقاله در مجلات علمي ايران درحالي كه از تشابهات ساختاري برخوردار است، بر طبق شيوه نامه هر مجله متفاوت است. همين امر سبب شده است تا در ايران استاندارد خاصي بر اين موضوع حاكم نباشد، هرچند مقررات كميسيون بررسي نشريات وزارت علوم، تحقيقات و فناوري باعث هماهنگي در انتشار مجلات علمي مي شود؛ اين مقررات حداقلي و تجربي است و خود از استاندارد جهاني انتشار مجلات علمي فاصله دارد. استاندارد بين المللي نشر از سوي موسسه بين المللي ايزو تهيه و تنظيم شده است و مجلات بايد بر مبناي استاندارد جهاني به نشر مقالات بپردازند. لزوم رعايت استانداردهاي نشر در مجلات فارسي باعث شده است تا در حوزه هاي مختلف از جمله كتابداري و پزشكي به اين مسئله توجه شود؛ اما در حوزه مجلات تاريخ هنوز اينچنين نيست و ابهام علمي وجود دارد. بدين ترتيب پژوهش حاضر بر آن است تا ميزان رعايت استانداردهاي نشر موسسه بين المللي ايزو در مجلات علمي پژوهشي و علمي ترويجي رشته تاريخ را ارزيابي كند و عناصر تاكيدشده از سوي موسسه نشر ايزو كه شامل اطلاعات موجود بر روي صفحه عنوان، فهرست مندرجات، عناوين مكرر، پانويس ها، چكيده، اطلاعات صفحه اول مقالات در مجله، ساختار استناد به منابع استفاده شده و فهرست منابع از جمله عناصر اطلاعاتي هستند، از نظر ميزان رعايت استانداردهاي ايزو بررسي شوند. از آنجاكه پژوهش حاضر از نوع كاربردي و در حيطه علم سنجي قرار دارد، روش استفاده شده در پژوهش حاضر، روش پيمايشي و از نوع توصيفي است. در اين پژوهش با در نظر داشتن استانداردهاي بين المللي نشر، 26 مجله علمي پژوهشي و علمي ترويجي رشته تاريخ شناسايي شده و جدول ارزيابي شامل ملاك هاي ارزيابي تنظيم شده است. يافته هاي پژوهش نشان مي دهد ميزان همخواني نشريات علمي پژوهشي و علمي ترويجي رشته تاريخ با استانداردهاي نشر موسسه بين المللي ايزو 55 نشريه، 69.47 درصد است. نتايج اين پژوهش نشان مي دهد كه مجلات، مقررات مصوب وزارت علوم، تحقيقات و فناوري را بيشتر از استانداردهاي موسسه بين المللي نشر ايزو رعايت مي كنند. لذا پيشنهاد مي شود استانداردهاي بين المللي نشر در قالب آيين نامه از سوي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به تمامي مجلات علمي ابلاغ شود تا مجلات و مقالات منتشرشده، به سوي استانداردسازي بين المللي هدايت شوند.

The Persian journals published in different arenas of science, in printed and electronic versions, follow some special rules and regulations. While the rules for writing and publishing the articles in the Iranian scientific journals are similar in structure, regulations are also different from journal to journal. Then this has caused the absence of standardization in journals. Although the rules regulated by the commission of supervising the journals of the ministry of science, research and technology has organized the publish of the scientific journals, these rules are minimal and experimental, and yet far from the international standards of the scientific journals. The international publishing standard is already regulated and produced by the international institute of ISO, and journals are to be published applying the international standards. The need for applying the world standards in Persian journals has caused the fields such as medicine and librarianship take this into their consideration but in the field of History this is yet lacked, and scientifically dubious. However, the main concern in the present study is to examine the extent to which the international publishing standards of ISO are applied in the research and scientific journals of history. an‎d we also want to examine if the insisted elements of the ISO publishing institute such as title page, list of the content, the repeated titles, footnotes, abstracts, the first page of the articles in a journal, the applied reference method are obeying the ISO standards. Since the present study is a practical one, and in the area of science survey, the approach we have applied in it is descriptive. In this study, taking the international publishing standards into consideration, we have recognized 26 research and science journals in the field of history, and set a chart for the criteria applied in the examination. The findings show that the research and scientific journals of history match the international publishing standards of ISO in 55 cases (69.47%). Also the findings show that the journals apply the regulations and rules ratified by the ministry of science, research and technology, more than the international ISO publishing standards. Consequently, we recommend that: the international publishing standards should be ratified as the regulations of the ministry of science, research and technology, and enforced by the journals, so that the standardization may occur.