بررسي روند سرانه مصرف آب در ايران براساس رژيم غذايي دو دهه گذشته

در اين پژوهش روند سرانه مصرف آب كشاورزي با توجه به سرانه مصرف محصولات كشاورزي و دامي از سال 1368 تا 1390 براي ايران مورد بررسي قرار گرفت. محصولات كشاورزي و دامي در 9 گروه طبقه بندي شدند كه هر گروه داراي زير گروه هاي مختص به خود مي باشند. نتايج نشان داد در دوره 22 ساله ياد شده، روند مصرف آب با توجه به  تغييرات رژيم غذايي، روند صعودي داشته است. گندم از گروه غلات و گوشت از توليدات دامي بيشترين مصرف آب را شامل بودند.ميانگين سرانه مصرف آب در سال هاي 1368 تا 1390 برابر با 1420 متر مكعب برآورد شد كه بيشينه و كمينه مقدار آن به ترتيب براي سال هاي 1368 و 1386 بود. حجم آب مجازي از طريق مصرف محصولات كشاورزي و دامي از 61 ميليارد متر مكعب در سال 1368 به 120 ميليارد متر مكعب در سال 1390 افزايش يافته است. سهم آب وارداتي از طريق محصولات كشاورزي و دامي براي دوره 22 ساله، حدود 11 تا 27 با ميانگين 60/17 ميليارد متر مكعب بوده است. محصولات ديم با متوسط مصرف 30/17 ميليارد متر مكعب آب از طريق بارش، بخشي از مصرف سالانه را تأمين مي كنند. با كسر اين آب و واردات آب مجازي، سهم آب مصرفي از منابع تجديد پذير كشور در محدوده 63 (1387) تا 81 (1390) ميليارد متر مكعب برآورد شد. با توجه به شاخص هاي ارزيابي منابع آب، كشور ايران در سال هاي مورد مطالعه (1383 تا 1390) در شرايط بحران آبي قرار داشته كه افزايش جمعيت و تغيير رژيم غذايي مردم نسبت به گذشته ممكن است در اين امر تاثير داشته باشند. تنظيم رژيم غذايي مناسب از قبيل كنترل مصرف غلات و گوشت قرمز، ايجاد بازار مناسب فروش محصولات كشاورزي، فرآوري كردن محصولات تلف شده، واردات محصولات غذايي و افزايش بهره وري مي تواند در جلوگيري از بحران منابع آب كشور مؤثر باشد.