مطالعه ستوني اثر زئوليت اصلاح شده با غلظت‌هاي مختلف سورفكتانت بر حذف فسفر و شبيه‌سازي آن با مدل‌هاي سنتيكي و ANFIS

فسفر نه تنها مواد مغذي اصلي موجودات زنده و مواد اساسي بسياري از صنايع است بلكه يكي از پارامترهاي مهم و تأثير گذار بر محيط زيست است. در اين تحقيق اثر سطوح مختلف غلظت سورفكتانت هگزا دسيل تري متيل آمونيم برومايد بر اصلاح زئوليت كلينوپتيلولايت، به منظور حذف فسفات با استفاده از آزمايش هاي ستوني مورد بررسي قرار گرفت. براي اين منظور اثر زئوليت اصلاح شده با غلظت هاي 0، 10، 20 و 25 ميلي گرم در ليتر با ستون هايي با ارتفاع 30 سانتي متر، قطر 32 ميلي متر و جريان رو به بالا، آزمايش شد. به‌منظور مدل سازي منحني شكست ستون جذب، سه مدل سنتيكي متداول بوهارتآدامز، توماس و دوزپاسخ اصلاح شده به همراه يك مدل هوش مصنوعي سيستم استنتاج عصبي فازي تطبيقي بررسي شدند. نتايج نشان داد كه مقدار ظرفيت جذب تعادلي با افزايش غلظت اصلاح كننده از 08/0 به 23/0 ميلي گرم در ليتر افزايش يافت. غلظت 25 ميلي گرم در ليتر با زمان شكست و اشباع 15 و 225 دقيقه و ظرفيت جذب 23/0 ميلي گرم در گرم، بهترين حالت براي اصلاح زئوليت و حذف فسفر نتيجه شد. يافته‌ها نشان داد مدل دوزپاسخ اصلاح شده نسبت به مدل توماس و بوهارتآدامز، دقيق ترين مدل رياضي جذب براي پيش بيني منحني شكست ستون براي حذف فسفر است. همچنين سيستم استنتاج عصبي فازي تطبيقي نسبت به مدل هاي سنتيكي متداول از قابليت و دقت بيشتري در تخمين غلظت خروجي از ستون جذب فسفر برخوردار بوده و منجر به كاهش 44، 32 و 20 درصدي متوسط خطاي نسبي، جذر ميانگين مربعات و خي دو نسبت به بهترين مدل رياضي جذب شد.