عنوان مقاله :
ارزيابي شبكه آبياري با مفاهيم كلاسيك و جديد راندمان آبياري (مطالعه موردي: شبكه حمودي خوزستان)
پديد آورندگان :
نحوي نيا ، محمد جواد دانشگاه تهران، پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - دانشكده مهندسي و فناوري كشاورزي - گروه مهندسي آبياري و آباداني , لياقت ، عبدالمجيد دانشگاه تهران، پرديس كشاورزي و منابع طبيعي - دانشكده مهندسي و فناوري كشاورزي - گروه مهندسي آبياري و آباداني , عباسي ، فريبرز موسسه تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي - موسسه تحقيقات فني و مهندسي كشاورزي
كليدواژه :
شبكه آبياري , راندمان آبياري , ضريب استفاده مصرفي آبياري (ICUC) و حفاظت آب
چكيده فارسي :
اين تحقيق به منظور ارزيابي شبكه حمودي در سطح 3079 هكتار از ديدگاه مفاهيم كلاسيك و جديد راندمان آبياري انجام شد. بدين منظور ابتدا ورودي ها (آبياري، بارش، آزادسازي هاي كانال) و خروجي هاي اصلي آب (تبخير تعرق واقعي محصول، زهاب خروجي و نشت از كانال انتقال) طي سال هاي هيدرولوژيكي 1385 تا 1388 اندازه گيري يا برآورد شدند. سپس اقدام به برآورد راندمان آبياري شبكه با استفاده از مفاهيم كلاسيك (راندمان كاربرد) و نئوكلاسيك (راندمان خالص و مؤثر) گرديد. در نهايت سناريوهاي مختلف تخصيص آب با لحاظ مفاهيم جديد راندمان مورد ارزيابي قرار گرفت. سناريوهاي مورد ارزيابي شامل سه سناريوي 65، 75 و 85 درصد تأمين نياز آب مصرفي و دو سناريو بر اساس مفاهيم جديد شامل تأمين كامل نياز آبي گياه و تأمين درصدي از نياز آبي كه عملكرد محصول كاهش معنيداري پيدا نكند، ميباشد. نتايج نشان داد كه در شبكه آبياري حمودي به دليل جريان هاي زيرزميني جانبي از اراضي مجاور و نشت از كانالها، آبهاي خروجي به طور متوسط سالانه 16 درصد بيشتر از آبهاي ورودي ميباشد. راندمان توزيع، كاربرد و كل شبكه به ترتيب 68، 53 و 44 درصد برآورد شد كه بيانگر عملكرد آبياري پايين در شبكه آبياري حمودي ميباشد. عليرغم حجم آب مصرفي زياد شبكه، تبخير و تعرق واقعي 19درصد كمتر از پتانسيل تبخير و تعرق اندازهگيري شد، كه نشان دهنده وجود تنش آبي و كاهش عملكرد محصول ميباشد. ارزيابي سامانه هاي آبياري سطحي با روش نئوكلاسيك نشان داد كه راندمان خالص (77%) و مؤثر (65%) بيشتر از راندمان كلاسيك (53%) ميباشند. نتايج اين تحقيق نشان داد كه با اعمال سناريوهاي مفاهيم جديد راندمان ميتوان بين 19 تا 47 درصد در تخصيص آب صرفهجويي نمود.
عنوان نشريه :
مجله تحقيقات آب و خاك ايران