عنوان مقاله :
تحليل حساسيت و ارزيابي مدلهاي فيزيكي و تجربي جذب آب ريشه در گياه گوجهفرنگي
پديد آورندگان :
دهقان ، هادي مركز آموزش عالي كاشمر - گروه علوم و مهندسي آب , عليزاده ، امين دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي آب , اسماعيلي ، كاظم دانشگاه فردوسي مشهد - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي آب , نادريان فر ، محمد دانشگاه جيرفت - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي آب
كليدواژه :
پارامترهاي هيروليكي خاك , خصوصيات ريشه , گوجه فرنگي
چكيده فارسي :
جذب آب توسط ريشه عامل مهمي در پيش بيني تعرق گياه و عملكرد محصول به شمار مي رود. به طور كلي مدل هاي جذب آب ريشه به دو گروه كلان (تجربي) و خرد (فيزيكي) تقسيم بندي مي شوند. مدل هاي فيزيكي به پارامترهاي هيدروليكي بيشتري نياز دارند، در حالي كه مدل هاي تجربي ساده تر و به اطلاعات ورودي كمتري نياز دارند. هدف از اين پژوهش مقايسه عملكرد دو مدل تجربي و يك مدل فيزيكي براي پيش بيني جذب آب ريشه در گياه گوجهفرنگي در شرايط گلخانه اي مي باشد. بدين ترتيب از روش عمومي عدم قطعيت تشابهات (GLUE) براي واسنجي مدل ها (پارامترهاي هيدروليكي خاك و جذب آب ريشه) استفاده شده است. نتايج تحليل حساسيت مدل هاي مختلف نشان داد جذب آب ريشه به شرايط هيدروليكي خاك حساستر از خصوصيات ريشه مي باشند. نتايج نشان داد از بين پارامترهاي هيدروليكي خاك، جذب آب ريشه نسبت به ضرايب شكل و درصد رطوبت اشباع () حساسيت بيشتري نشان مي دهد. از بين خصوصيات ريشه، حساسترين پارامتر تراكم طولي ريشه مي باشد. همچنين نتايج نشان داد مدل ون گنوختن در تركيب با روش GLUE به خوبي توانسته است جذب آب ريشه را شبيه سازي كند، به طوري كه آماره هاي ضريب تبيين (R2)، ضريب كارايي نش ساتكليف (N.S)، ميانگين مجذور مربعات خطاي نرمال شده (NRMSE)، ميانگين مطلق خطا (MAE)، كارايي مدل سازي (ME) و شاخص توافق (d) به ترتيب 0.79، 0.69، 14.12، 0.75، 0.69، 0.86 به دست آمد. تلفيق مدل هاي جذب آب ريشه به عنوان زير مدل در مدل هاي اگروهيدرولوژيك، ابزاري مفيد براي پيش بيني تعرق گياه، عملكرد محصول و همچنين مديريت آب در مزرعه مي باشد.
عنوان نشريه :
مجله تحقيقات آب و خاك ايران