برآورد ارزش اقتصادي آب مصرفي از رهيافت‌هاي تمايل به پرداخت كشاورزان سيب‌زميني‌كار و ارزش توليد نهايي

در بسياري از دشت‌هاي استان همدان توزيع رايگان و پايين بودن آب‌بهاي پرداختي توسط كشاورزان منجر به مصرف بي‌رويه آن در سطح مزارع شده است كه اين امر مي‌تواند منجر به تهديد منابع آب موجود و توسعه پايدار كشاورزي منطقه شود. بدون ترديد يكي از مهم‌ترين ابزارهاي تخصيص بهينه‌ي منابع آب، ارزش‌گذاري اقتصادي اين نهاده است كه راهبرد توسعه‌ي بلندمدت كشور نيز بر آن تأكيد دارد. در اين راستا، هدف پژوهش حاضر، برآورد ارزش اقتصادي آب كشاورزي در مزارع سيب‌زميني در دشت رزنقهاوند در استان همدان از دو رهيافت تابع توليد و ميزان تمايل به پرداخت كشاورزان با استفاده از روش ارزش‌گذاري مشروط (CVM) مي‌باشد. اطلاعات موردنياز به كمك تكميل پرسشنامه از 150 كشاورز سيب‌زميني‌كار، بر اساس روش نمونه‌گيري خوشه‌اي دومرحله‌اي در سال زراعي 951394 جمع‌آوري شد. به‌منظور نيل به اهداف تحقيق، از تخمين انواع فرم‌هاي توابع توليد استفاده شد و بهترين شكل تابع با توجه به نتايج حاصله، تابع توليد ترانسندنتال تشخيص داده شد. نتايج حاصل از روش تابع توليد برتر نشان داد كه متوسط ارزش اقتصادي آب در توليد محصول سيب‌زميني برابر 2461 ريال در هر مترمكعب مي‌باشد. همچنين متوسط تمايل به پرداخت كشاورزان اين محصول پس از برآورد مدل لاجيت برابر 3452 ريال براي هر مترمكعب به دست آمد. در راستاي نتايج گزارش‌شده، اگر سياست قيمت‌گذاري آب به عوامل مؤثر اعم از تمايل به پرداخت بهره برداران و همچنين مشاركت خود كشاورزان در امور تصميم‌گيري بستگي داشته باشد، مي‌توان نتـايج بهتري احصاء نمود.